Ενώ τα της πανδημίας μας απασχολούν σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητάς, κάποιοι φεύγουν, αφού πρόσφεραν για πολλά χρόνια στο νησί. Ανάμεσά τους έφυγε, σχεδόν πλήρης ημερών, θα λέγαμε, ο κοινωνιολόγος Οδυσσέας-Κάρολος Κλήμης ο οποίος υπό την επιστημονική του ιδιότητα πρόσφερε πολλά στην ιστορία και τη λαογραφία του νησιού μας.

Δημοσίευσε δεκάδες ιστορικά και λαογραφικά σημειώματα στον τοπικό τύπο, υπό το πρίσμα του κοινωνιολόγου, δίνοντας πολλές φορές δική του ερμηνεία, ασυνήθιστη στις κλασικές προσεγγίσεις.

Γεννημένος στην Κέρκυρα το 1931, σπουδάζει στην Πάντειο (1960-1964) και τη επόμενη χρονιά είναι υποψήφιος διδάκτορας.

Στην Κέρκυρα

Εγκαθίσταται μόνιμα στην Κέρκυρα το1979 και παράλληλα με την επαγγελματική του ενασχόληση αρχίζει την πλούσια συγγραφική του δουλειά αρθρογραφώντας στο «Κερκυραϊκό Βήμα» και εκδίδοντας το 1981 το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ιστορία… Η Κέρκυρα από τη γεωλογική της διαμόρφωση της σήμερα» (το οποίο επανεκδίδεται το 1982 και το 1992).

Ακολουθούν: «KASSIOPI» Κέρκυρα 1983 (1982 με εμπλουτισμένη επανέκδοση του 1993), «Δρώμενα και έθιμα του Κερκυραϊκού λαού» (1987), «The illustrated history of Corfu» (1994), «Illustrierte Gesehoechte Korfus» (1995). «Κοινωνιολογία του Κερκυραϊκού λαού» (1998), «Πώς είδε ένα παιδί τον πόλεμο 1940-1944» (1999), «Ιστορία Νήσου Κέρκυρας» (2002), «Δρώμενα έθιμα Κερκυραϊκού λαού» (2004) και «Κοινωνιολογία και Μελλοντολογία Κερκυραϊκού λαού» (2007).

Από το 1982 είναι διοικητικός υπάλληλος της Συμφωνικής Ορχήστρας Δήμου Κερκυραίων, ενώ από την επόμενη χρονιά, και ως το 1990 διδάσκει Κοινωνιολογία στο Μεταλυκειακό Κέντρο Κέρκυρας.

Το 1987 γίνεται μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και την ίδια χρονιά επίτιμος μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων.

Το 1994 συμμετέχει στην Ελληνική Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή Ένωση «Mouvement Europeen».

Θρησκευτικές ομάδες στην Κέρκυρα

Ο Κάρολος Κλήμης ασχολείται ιδιαίτερα με την εγκατάσταση στο νησί μας (από τα χρόνια του αυτοκράτορα Κομνηνού) μεγάλων θρησκευτικών ομάδων με κύριο γνώρισμα τη μη αποδοχή τους από τον κύριο κορμό της Ορθόδοξης Αυτοκρατορικής Λατρείας των «Βυζαντινών» χρόνων. Mεγάλες πληθυσμιακές ομάδες με τις οικογένειές τους (ως στρατιώτες – φύλακες – φρουροί) μετακινούνται σε απομακρυσμένες περιοχές της Ανατολικής Pωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μεταξύ αυτών και στην Κέρκυρα. Σύμφωνα με τον Ο. Κ. Κλήμη, αυτοί οι αιρετικοί σχετίζονται κυρίως με τους «Παυλικιανούς» – «Βογομίλους» που ήρθαν από την ανατολή, αλλά και από τους «Καθαρούς» που ήρθαν από τη Δύση. Η συγκριτική μελέτη των τοπωνυμίων και των επωνύμων κυρίως των χωριών της περιοχής «Μέσης» Κέρκυρας και τα συμπεράσματά του διατυπώνονται στο βιβλίο του «Παυλικανοί, Βογόμιλοι, Βαλτοί, Αλμπιγόνοι, Καθαροί & Μουσείο του Λούβρου».

Λαογραφία και Ιστορία

Στη μελέτη του για τα κερκυραϊκά δρώμενα περιγράφει τα τοπικά έθιμα που έχουν ομαδική δράση και αποδεικνύει ότι έχουν αρχαιοελληνική προέλευση, δείχνοντας κοινωνία με συνέχεια άνω των τριών χιλιάδων χρόνων ζωής. Αυτό αντιτίθεται στην «νεοελληνική αντικερκυραϊκή και φυσικά ανθελληνική και αντεθνική αντίληψη» (όπως επισημαίνει) ότι η κοινωνία της Κέρκυρας είναι ένα μείγμα που δεν έχει σχέση με ελληνική εθνικότητα και Ορθοδοξία. Σημειώνει αλλού: «Όμως για την Κέρκυρα θα πρέπει να βρεθούν οι πηγές της ανθελληνικής προπαγάνδας που την τοποθετούν έξω από το ελληνικό έθνος και σε βάθος χρόνου εύχονται έξω από το ελληνικό κράτος».

Ιστορία της Κέρκυρας

Η «Ιστορία της νήσου Κέρκυρας» είναι ουσιαστικά μία περίληψη όσων συνέβησαν κατά το απώτατο παρελθόν ως σήμερα. Κατά το συγγραφέα «δεν φιλοδοξεί να είναι επιστημονική μελέτη, αλλά απλά να γνωρίσει στον φιλίστορα αναγνώστη ό,τι τον ενδιαφέρει από τα παλαιολιθικά – νεολιθικά, τα αρχαιολογικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά, τα άγνωστα μέχρι πρότινος ανδηγαυικά, τα παρεξηγημένα βενετσιάνικα, την αποσιωπημένη Επτάνησο Πολιτεία, την αγγλική προστασία, που όλα δημιουργήσανε μία κοινωνία ελληνικότατη μεν, αλλά τελείως διάφορη της υπόλοιπης Ελλάδος».

Για τους επόμενους

Με γνώμονα τη ανάγκη συνέχειας της ιστορικής και λαογραφικής έρευνας από τις επόμενες γενιές, ο Οδυσσέας Κάρολος Κλήμης βοηθούσε με κάθε τρόπο τους νεότερους ερευνητές, συζητούσε τις διάφορες (αντιπαρατιθέμενες πολλές φορές) επιστημονικές απόψεις και μετέδιδε τις πολύτιμες αναμνήσεις του. Όσοι τον γνωρίσαμε, διατηρούμε τις καλύτερες αναμνήσεις.

Γιώργος Ζούμπος

Όπως δημοσιεύτηκε στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, 07/04/2020

 

* * *