Στις 3 Δεκέμβρη 1912 και στις 5 Γενάρη 1913 ο ελληνικός στόλος καταναυμαχεί τον τουρκικό σε δύο συγκρούσεις, στην Έλλη και στη Λήμνο, κυριαρχώντας στο Αιγαίο και καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη νικηφόρα έκβαση των Βαλκανικών Πολέμων.

Και οι δύο ναυμαχίες έχουν συνδεθεί με το όνομα του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη και το θωρηκτό «Αβέρωφ», ενώ ελάχιστοι γνωρίζουν ότι εκείνη την εποχή κυβερνήτης του «Αβέρωφ» είναι ο κερκυραίος Σοφοκλής Δούσμανης.

Το θωρηκτό «Αβέρωφ» ενώ εκτελεί δοκιμές παραλαβής

Ποιος ήταν ο Σοφοκλής Δούσμανης

Ο Σοφοκλής Δούσμανης γεννιέται στην Κέρκυρα το 1869 από ηπειρωτικής καταγωγής οικογένεια και είναι μικρότερος αδελφός του Βίκτωρα Δούσμανη, αξιωματικού του στρατού ξηράς.

Το 1884 επιτυγχάνει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και αποφοιτά σημαιοφόρος το 1888. Το 1890 γίνεται ανθυποπλοίαρχος, το 1896 υποπλοίαρχος και παίρνει μέρος στον πόλεμο του 1897.

Με το βαθμό αυτό υπηρετεί κυβερνήτης εκπαιδευτικών ατμομυοδρομώνων, αρχιεπιστολέας της θωρηκτής μοίρας των γυμνασίων και στέλνεται πολλές φορές στο εξωτερικό για εκτέλεση εκτάκτων υπηρεσιών.

Το 1905 προάγεται σε πλωτάρχη και τοποθετείται αρχηγός της μοίρας ατμομυοδρομώνων, κυβερνήτης αντιτορπιλικών και διευθυντής προσωπικού στο Υπουργείο Ναυτικών και στο Γ.Ε.Ν.

Σοφοκλής Δούσμανης (1869-1952)

Αιγαίο 1912: Ο Σοφ. Δούσμανης στη γέφυρα του «Αβέρωφ»

Επίσκεψη του ελληνικού στόλου στην Κέρκυρα προπολεμικά. Δεξιά το Θ/Κ «Αβέρωφ».

Το 1910 προάγεται σε αντιπλοίαρχο και υπηρετεί σαν διευθυντής στο Γ.Ε.Ν.,  κυβερνήτης των θωρηκτών «Ψαρά» και «Αβέρωφ», αρχιεπιστολέας του στόλου και διευθυντής της διοικητικής υπηρεσίας του υπουργείου.

Τον Αύγουστο του 1912 γίνεται προσωρινός αρχηγός Γ.Ε.Ν. και αμέσως μετά ορίζεται αρχιεπιστολέας του Στόλου του Αιγαίου. Ταυτόχρονα αναλαμβάνει κυβερνήτης του θωρηκτού «Αβέρωφ» και συμμετέχει στις ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου.

Το 1914 προάγεται σε υποναύαρχο και τοποθετείται διοικητής της θωρηκτής μοίρας. Τον επόμενο χρόνο τοποθετείται στο ανώτατο ναυτικό συμβούλιο και αναλαμβάνει την αρχηγία του Γ.Ε.Ν., θέση στην οποία παραμένει μέχρι το 1917, οπότε και αποστρατεύεται. Τότε εξορίζεται, ως φιλοβασιλικός, για δύο χρόνια στη Σαντορίνη και επανέρχεται στην ενεργό δράση το 1920.

Το 1921 τοποθετείται αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου και την ίδια χρονιά τοποθετείται για δεύτερη φορά στην αρχηγία του Γ.Ε.Ν., στην οποία παραμένει ως τον Οκτώβρη του 1922.

Το Γενάρη του 1923 προάγεται σε αντιναύαρχο και αποστρατεύεται.

Μούδρος 1912: Ο Σοφ. Δούσμανης στην πρύμη του «Αβέρωφ»

Μούδρος 1912: Ο Σοφ. Δούσμανης στην πρύμη του «Αβέρωφ»

Μετά την αποστρατεία

Το 1935 διορίζεται υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη και προάγεται σε ναύαρχο.

Έγραψε το «Ημερολόγιον του κυβερνήτου του “Γ. Αβέρωφ” κατά τους πολέμους 1912 – 1913» (Αθήνα, 1939) και είχε τιμηθεί  με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρα.

Πεθαίνει στις 6 Γενάρη του 1952 στην Αθήνα.

 

Γιώργος Ζούμπος

 

* * *