Πρωτοκύριακο του 1998

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται δέκα χρόνια από όταν «έφυγε» ο αρχιμουσικός της Φ.Ε. Μάντζαρος Στέφανος Δολιανίτης, αφήνοντας  πίσω του μια πλούσια καλλιτεχνική διαδρομή.

Τα πρώτα βήματα

Ο Στέφανος Δολιανίτης γεννιέται στην Κέρκυρα το 1929 και μεγαλώνει σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Τον Οκτώβρη του 1944 η αγάπη του για τη μουσική τον φέρνει για πρώτη φορά στη «Μάντζαρο» όπου αρχίζει τα πρώτα βήματα στη θεωρία και στο κλαρίνο με το Χρήστο Δαπέργολα. Βγαίνει στη μπάντα την Κυριακή των Βαϊων του 1947.

Λίγο αργότερα φεύγει για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και ταυτόχρονα παρακολουθεί μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών. Παρά τις προτάσεις οι οποίες του γίνονται για επαγγελματική σταδιοδρομία εκτός του νησιού, το Δεκέμβρη του 1951 επιστρέφει στην Κέρκυρα και συνεχίζει στη Φ.Ε. Μάντζαρος,  με το Θεόδωρο Καββάδα και πιάνο με τον Αλέξανδρο Γκρέκο, ο  οποίος είχε επιστρέψει επίσης μόνιμα στην Κέρκυρα.

Αρχιμουσικός  της Φ.Ε. Μάντζαρος

Ο Στέφανος Δολιανίτης ορίζεται τον Απρίλη του 1955 βοηθός δασκάλου των ξυλίνων οργάνων και τον Οκτώβρη του 1956 επαναλήπτορας. Τον Οκτώβρη του 1957 αναλαμβάνει καθήκοντα βοηθού υπαρχιμουσικού, την εποπτεία των σχολών και τη διδασκαλία των «μικρών σχολείων» της Εταιρείας.

Εκείνες  τις μέρες  λήγει η συνεργασία του αρχιμουσικού Χρήστου Τσέκου με την «Μάντζαρος» και τη διεύθυνση του μουσικού σώματος αναλαμβάνει ο υπαρχιμουσικός Κ. Μπάζιος, ο οποίος σύντομα εγκαταλείπει τη θέση αυτή αναλαμβάνοντας  αρχιμουσικός σε μπάντα της Ηπείρου.

Το Μάη του 1958 αναλαμβάνει την πραγματοποίηση των θερινών συναυλιών, στις 21 Οκτώβρη ορίζεται άμισθος υπαρχιμουσικός της Εταιρείας  και το Δεκέμβρη του 1959  αναλαμβάνει  και τυπικά τη θέση του υπαρχιμουσικού. Έχει ήδη αρχίσει σπουδές ενοργάνωσης και διεύθυνσης μπάντας στο Εθνικό Ωδείο (υπό τον Μ. Καλομοίρη) από όπου παίρνει το δίπλωμά του με άριστα το 1960. Στις 14 Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς αναλαμβάνει τη θέση του Αρχιμουσικού της «Μάντζαρος», θέση στην οποία παραμένει για διάστημα σχεδόν μισού αιώνα.

Βρίσκεται στη θέση του αρχιμουσικού σε μια περίοδο κατά την οποία η Κέρκυρα μόλις έχει αρχίσει να επουλώνει τις πληγές του πολέμου. Θέατρο δεν υπάρχει πλέον, η μουσική δραστηριότητα  περιορίζεται στις μπάντες, ενώ η οικονομική δυσπραγία επιβραδύνει κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα. Στα 1963 υποβάλλεται στη συνέλευση των ιδρυτών της Εταιρείας πρόταση προκειμένου να σταλεί με έξοδα της «Μαντζάρου» στην Ιταλία για περαιτέρω ανώτερες σπουδές, πρόταση η οποία δεν προωθήθηκε.

Συνθέτοντας το εμβατήριο «Μάντζαρος»

 

Καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες και έχοντας αξιόλογους συνεργάτες κατορθώνει να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση της μπάντας και σταδιακά να την αναδείξει σε ένα πειθαρχημένο μουσικό σύνολο από τα σημαντικότερα στον ελληνικό χώρο (και όχι μόνο).

Από τα μέσα της δεκαετίας ΄60-΄70, μόλις ανεγείρεται το κινηματοθέατρο Παλλάς, πραγματοποιεί εκεί τις χειμωνιάτικες συναυλίες ενώ σύντομα η μπάντα αρχίζει και πάλι εμφανίσεις εκτός του νησιού και αργότερα με μεγάλη επιτυχία και εκτός  Ελλάδας. Στα 1986 διευθύνει στην Βουλγαρία τη Φιλαρμονική του Πλέβεν,  με σολίστ τον διακεκριμένο τρομπετίστα Σωκράτη `Aνθη (ήδη η «Μάντζαρος» είχε επισκεφθεί δύο φορές αυτή τη χώρα συμμετέχοντας σε φεστιβάλ για ορχήστρες πνευστών).

Απαιτητικός από τους μουσικούς, γνώριζε  τις δυνατότητες τους καθενός και βρισκόταν στο πλευρό τους όταν υπήρχαν ζητήματα με το εκάστοτε διοικητικό συμβούλιο ενώ οι συναυλίες της μπάντας άρχιζαν με καθυστέρηση 2-3 λεπτών το πολύ, καθώς  πίστευε και εφάρμοζε «οφείλουμε σεβασμό σε όσους ακροατές ήλθαν στην ώρα τους».

Εργατικότατος, δούλευε τις πιο πολλές ώρες της ημέρας στο γραφείο του, γράφοντας  και δοκιμάζοντας στο πιάνο.  Πριν τις ανακαινίσεις, το γραφείο του, όπως και όλο το κτίριο,  μόνο άνετο δεν ήταν. Ποιος δεν θυμάται το παλαιότερο γραφείο του, δίπλα στην αίθουσα δοκιμών, έναν εξαιρετικά περιορισμένο χώρο. Το χειμώνα, πάνω από το τραπεζάκι που έγραφε, τεντώνονταν με σκοινί ένα κομμάτι πλαστικό για να προστατέψει τις παρτιτούρες από τα νερά που έσταζαν από τη στέγη!

Κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής με νέους μουσικούς (μέσα δεκαετίας ΄60-΄70)

Πιθανόν πριν τη λιτανεία του Πρωτοκύριακου 1963

Αφήνοντας έργο και ένα νέο έθιμο

Πέρα από την προσφορά του στην καλλιτεχνική  διεύθυνση της «Μάντζαρος», Ο Στέφανος Δολιανίτης συνθέτει πολλά μουσικά κομμάτια για μπάντα, εμβατήρια παρελάσεων, θρησκευτικά και πένθιμα εμβατήρια, ενώ μεταγράφει και διασκευάζει για μπάντα πολλά συμφωνικά και λυρικά έργα. Συνεργάζεται φορές με το θεατρικό συγγραφέα Θ. Ζαμάνη συνθέτοντας τη μουσική επένδυση στο έργο του «Ο καταφερτζής» και μελοποιεί τραγούδια του ίδιου.

Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1972 συγκεντρώνει μια ομάδα μαθητών και νέων μουσικών της «Μαντζάρου» και αργά το βράδυ ψέλνουν την «Άγια Νύχτα» και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια σε διάφορα σημεία της πόλης. Η πράξη επαναλαμβάνεται,  η μικρή ομάδα αντικαθίσταται από την μπάντα, και λίγα χρόνια αργότερα η καθιερώνεται  το γνωστό μας  έθιμο της παραμονής των Χριστουγέννων με όλα τα μουσικά σύνολα της πόλης.

Παλιές μνήμες και γνωριμία

Η εκδήλωση του Σαββάτου 16 Νοέμβρη, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Παλιάς, έδωσε  την ευκαιρία σε πολλούς Κερκυραίους,  που πέρασαν από τη «Μάντζαρο», να ανακαλέσουν  τις αναμνήσεις τους, ενώ σε άλλους έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουν μιαν άλλη εποχή της.

 

Γιώργος Ζούμπος

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ στις 17/11/2019

* * *