Στο τέλειωμα του 19ου αιώνα, οι πρωτοπόροι εργάτες, οι φοιτητές και ορισμένοι κύκλοι προοδευτικών διανοούμενων της χώρας, που προέρχονται κύρια από την ανερχόμενη αστική τάξη και σπουδάζουν στο εξωτερικό, δέχονται την επίδραση των μεγάλων ιστορικών γεγονότων της εποχής. Τότε ιδρύονται οι πρώτοι σοσιαλιστικοί όμιλοι, εκδίδονται εφημερίδες, μπροσούρες και περιοδικά με σοσιαλιστικό περιεχόμενο, ενώ η νεαρή εργατική τάξη αρχίζει τους πρώτους οικονομικούς αγώνες της και ιδρύει τις πρώτες συνδικαλιστικές της οργανώσεις.

Παράλληλα, η οικονομική άνεση της αστικής τάξης δίνει ώθηση και στην καλλιτεχνική κίνηση του νησιού φτάνοντάς την στο μέγιστο της ακμής της.

Οι πρώτες φιλαρμονικές

Στα 1840 δημιουργείται από κερκυραίους αστούς  η «Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας». Στο 1ο άρθρο του καταστατικού της αναφέρεται ότι «προτίθεται σκοπόν την εκμάθησιν και διάδοσιν της Μουσικής τέχνης καθ’ όλας αυτής τας εφαρμογάς» και στα 1890, με πρωτοβουλία μιας σοσιαλιστικής ομάδας, ιδρύεται η «Φιλαρμονική Εταιρεία Μάντζαρος» με σκοπό «τη διατήρηση θιάσου προς ψυχαγωγίαν της εργατικής τάξεως» (άρθρο 1ο του καταστατικού).

«Φιλαρμονική Εταιρεία Σαμάρας» – Ίδρυση

Γεράσιμος Ασπιώτης (1844-1901): Πρόεδρος της «Φ.Ε.Σαμάρας»

Στo τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα εποχή ο μουσουργός Σπύρος Σαμάρας βρίσκεται στο απόγειο της δημιουργικότητάς του και τιμάται με κάθε τρόπο στην πατρίδα του. Τότε ιδρύεται, παίρνοντας το όνομά του, η τρίτη  φιλαρμονική. Επίσημα ιδρύεται στις 19 Αυγούστου του 1893  και είναι εξαιρετικά βραχύβια. Αγνοούμε ως τώρα την τύχη του διοικητικού της αρχείου και μοναδικές μας πηγές είναι το «Μουσικό αρχείο Σπύρου Μοτσενίγου» στην Εθνική Βιβλιοθήκη και εφημερίδες της εποχής.

Την απόφαση για την ίδρυση παίρνει μια ομάδα κερκυραίων που την αποτελούν οι:

  • Γ. Τρύφωνας ( 31 χρ., αστυνομικός κλητήρας)
  • Ευάγγελος Κασταμονίτης (35 χρ., έμπορος)
  • Σπυρίδων Κασταμονίτης (48 χρ., ράφτης)
  • Ιωάννης Τζανίνης (25 χρ., κουρέας)
  • Δ. Μερτώνης

Στην πρώτη συνεδρίαση εκλέγεται παμψηφεί πρόεδρος ο βιομήχανος Γεράσιμος Ασπιώτης, ήδη μέλος πολλών Συλλόγων και Φιλαρμονικών. Είναι φίλος του Σαμάρα και –  κατά μία εκδοχή- θέλοντας να διαδώσει σε μεγαλύτερη κλίμακα το θέατρο, επιδιώκει τη συγχώνευση του «Δραματικού Συλλόγου Κέρκυρας» με τη «Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας». Γίνεται πρόεδρος της τελευταίας  μετά τη διάλυση της Φιλαρμονικής Σαμάρας.

Στο συμβούλιο συμμετέχει ως αντιπρόεδρος ο Ευάγγελος Καποτελούν, ο μόνος από τους πέντε της ομάδας που πήρε την απόφαση για την ίδρυση της φιλαρμονικής. Συμμετέχει επίσης ο Σπυρίδων Ζερβός ο οποίος τρία χρόνια ενωρίτερα συμμετείχε στην ιδρυτική ομάδα της Φ.Ε. Μάντζαρος.

Η Φιλαρμονική ιδρύεται επίσημα στις 19 Αυγούστου 1893 και σύμφωνα με το άρθρο 1 του καταστατικού «Συνιστάται εν Κερκύρα φιλαρμονική εταιρία υπό την επωνυμίαν “Σαμάρας” σκοπούσα την διδασκαλίαν και διάδοσιν της μουσικής τέχνης.».

Η σφραγίδα της Εταιρίας είναι στρογγυλή και στη μέση έχει λύρα, σάλπιγγα και μουσικό βιβλίο σε σύμπλεγμα με κλαδί δάφνης και ταινία. Στην ταινία αναγράφονται οι τίτλοι των δύο πρώτων μελοδραμάτων του Σαμάρα, «Φλώρα» και «Μεδζέ», ενώ περιμετρικά οι λέξεις «Φιλαρμονική Εταιρία “Σαμάρας”» 19 Αυγούστου 1893.

Αρχιμουσικός  αναλαμβάνει ο κερκυραίος Βίκτωρ Μαυρόχης (1858-1919) ο οποίος έχει ήδη επιτυχημένη θητεία  σε στρατιωτικές μουσικές της Αθήνας και δέχεται εκ προοιμίου, από το Μ. Λάνδο, καλές κριτικές για τις συναυλίες που επίκεινται το καλοκαίρι του 1894.

Ο Βίκτωρ Μαυρόχης

Ο αρχιμουσικός Βίκτωρ Μαυρόχης γεννιέται στη Γαρίτσα και την εποχή που αναλαμβάνει καθήκοντα αρχιμουσικού της Φιλαρμονικής “Σαμάρας” είναι 36 χρονών. Φοιτά στην Παλιά Φιλαρμονική και οφείλει τη μουσική του μόρφωση κατά κύριο λόγο στο μουσουργό Διονύσιο Ροδοθεάτο. Είναι εκτελεστής πολλών οργάνων αλλά κύριο όργανό του είναι το Eufonio.

Στην Αθήνα είναι για δύο χρόνια μέλος της Μουσικής της Φρουράς και του πυροβολικού με βαθμό επιλοχία. Σημειώνει ο Λ. Λαμπελέτ: «… τις δεν ενθυμείται τα επιτυχείς του εκτελέσεις ότε τη συνοδεία των άλλων οργάνων εξετέλη τα δυσκολότερα και τεχνικώτερα συνθέματα, εκπέμπως δια του μεταλλίνου εκείνου οργάνου τους περιπαθεστέρους και εκφραστικωτέρους φθόγγους δίδων δια του συναισθήματος και της απαραμίλλου τέχνης του ζωήν εις το άψυχον εκείνον τεμάχιον ορειχάλκου όπερ καλούσιν Eufonio…».

Κατά το διάστημα που βρίσκεται στην Αθήνα, ο Μαυρόχης συνεχίζει τις σπουδές του υπό τον Αρχιμουσικό του Πυροβολικού Ιωσήφ Καίσαρη ο οποίος τον διδάσκει αφιλοκερδώς. Απολύεται με βαθμό ανθυπασπιστή, όταν καταργούνται από τον Χ. Τρικούπη οι στρατιωτικές μουσικές – εκτός από τη Μουσική της Φρουράς Αθηνών.

Την καλλιτεχνική διεύθυνση της νέας φιλαρμονικής αναλαμβάνει ο συνθέτης Ευγένιος Μαρτινέλλης, ο οποίος παρέχει τις υπηρεσίες του αμισθί και κηρύσσεται ευεργέτης του σωματείου.

Τα πρώτα βήματα

Η Φιλαρμονική στεγάζεται σε ευρύχωρο διώροφο οίκημα ιδιοκτησίας του Δήμου Κερκυραίων κοντά στη Βασιλική Πύλη. Αμέσως μετά τη δημιουργία της, αρχίζουν οι δοκιμές και έξι μήνες αργότερα κάνει την πρώτη της εμφάνιση στη λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος (δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί αν πρόκειται για το Πρωτοκύριακο του 1893 ή την Κυριακή Βαΐων του 1894)  με 25 περίπου εκτελεστές. Μετά τη λιτανεία επιστρέφει, παιανίζοντας εμβατήρια, στο κατάστημα και καταχειροκροτείται από τον κόσμο.

Κατά τη βραχύβια παρουσία της θεωρείται ως η «Φιλαρμονική του Λαού» και λαβαίνει μέρος σε όλες τις επίσημες και εθνικές εκδηλώσεις. Υπάρχει άμιλλα με τη Φ.Ε. Μάντζαρος και την αποκαλούν «μπαντίνα», χαρακτηρισμός ο οποίος  πιστεύεται ότι της δόθηκε από τις άλλες δύο φιλαρμονικές για να δηλωθεί ότι ήταν φτωχό και νεοσύστατο σώμα. Παιανίζει δύο ή τρεις φορές στην Κάτω Πλατεία και επισημαίνεται ότι: «Αφ’ ης εποχής ιδρύθη η νέα Φιλαρμονική Εταιρεία “Μάντζαρος”, ως επίσης και η του “Σαμάρα”, αι θεριναί εν τη Πλατεία υπηρεσίαι των Μουσικών τούτων εγένοντο από της 8ης εσπερινής ώρας άχρι της 10ης».

Αρχές του 1894 αριθμεί 600 συνεταίρους (κατά άλλη εκτίμηση 470) από τους οποίους οι περισσότεροι ανήκουν στην εργατική τάξη του νησιού, ενώ ο «μουσικός θίασος» αποτελείται από 28 μουσικούς –κάποιοι από τους οποίους προέρχονται από τις άλλες δύο φιλαρμονικές- και 14 μαθητευόμενους. Στο καταστατικό αναφέρεται και η δημιουργία ταμείου υπέρ των μουσικών.

Ο Λ. Λαμπελέτ σημειώνει ότι «Σχετικώς προς τον από της ιδρύσεως του σωματείου χρόνον, έχει αρκετήν περιουσίαν συνισταμένην εις έπιπλα, στολάς, όργανα, βιβλιοθήκην κτλ, και αποθεματικόν κεφάλαιον εις μετρητά εκ διαφόρων συνδρομών και δωρεών.

Προς το παρόν διδάσκεται η οργανική η αφορώσα τον Μουσικόν θίασον, προσεχώς όμως εισηχθήσεται η φωνητική,(μονωδία και χορός) κλειδοκύμβαλον, βάρβιτος (βιολοντσέλο) και η βαρεία βάρβιτος (κοντραμπάσο)».

Υπαρχιμουσικός  είναι ο Γεώργιος Μεταλληνός (ευφώνιο) – ο οποίος διδάσκει τα χάλκινα πνευστά – και 1η κορνέττα ο Ιωάννης Κοντός. Ξύλινα διδάσκουν οι: Πέτρος Κακαρούγκας (πιθανόν προερχόμενος από τη Φ.Ε. “Μάντζαρος”), Αθανάσιος Γιοχάλας (ο οποίος πιθανόν εκτελεί για κάποιο διάστημα χρέη αρχιμουσικού) και ο Ουγγολίνι.

Η πρώτη σελίδα του καταστατικού της «Φ.Ε. Σαμάρας» (Αναγνωστική Εταιρεία)

Από τις σημειώσεις του Σπ. Μοτσενίγου για τη «Φ.Ε. Σαμάρας» στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Επικρίσεις

Στις 23 Μάη του 1894 (ν.η.) στο θέατρο Mercadante της Νάπολης δίνεται η επιτυχημένη πρεμιέρα της όπερας La Martire του Σαμάρα. Το νέο φτάνει τηλεγραφικά στην Κέρκυρα και η φιλαρμονική που έχει το όνομά του δίνει συναυλία προς τιμήν του στην Πλατεία την Κυριακή 22 Μάη (π.η.). Η συναυλία ήταν ατυχής όπως φαίνεται από τα σχόλια του Μ. Λάνδου, ο οποίος γράφει μεταξύ άλλων:

«Αλλά … αλλά κάλλιον να μην επαιάνιζε.

Μη σας εκπλήττει η σκέψις μου αύτη. Μουσική ανήκουσα εις Εταιρείαν φέρουσαν το όνομα του Σαμάρα, εξερχομένη δε να παιανίση επ’ ευκαιρίας λαμπράς εν Ιταλία επιτυχίας νέου έργου του, δεν έπρεπε ποτέ να εξέλθη απροετοίμαστος. Εάν ο αρχιμουσικός κ. Β. Μαυρόχης – όστις είναι κάλλιστος μουσικός όχι όμως και μουσικοδιδάσκαλος- δεν νοιώθει από τέτοια πράγματα, ο προϊστάμενος όμως αυτού κ. Ευγένιος Μαρτινέλης δεν έπρεπε ποτέ να επιτρέψη την εκτέλεσιν εν τη πλατεία αθλιέστατα, και προ πάντων υπό μουσικών ων πολλοί διετέλουν εν τη εσχάτη κραιπάλη, έργων του Σαμάρα.

Δεν είναι η πρώτη φορά καθ’ ην η μουσική αύτη εξέρχεται απροετοίμαστος. Και προ ημερών ακόμη εξετέλεσε, φαντασθήτε άνευ δοκιμών, τον «Υποψήφιον» του γηραιού Ξύνδα, είμαι δε βέβαιος ότι, εάν ο σεβάσμιος πρεσβύτης ήτο παρών αγανάκτησις θα τον κατελάμβανεν επί τη αθλία εκτελέσει του έργου του. Ουδεμίαν δε δικαιολόγησιν έχει ο κ. Μαυρόχης. Οι Μουσικοί του είναι κάλλιστοι – αρκεί ότι εξεπαιδεύθησαν υπό του κ. Ραφαήλοβιτζ – και τα μουσικά όργανα λαμπρά, ώστε εάν ο αρχιμουσικός έδιδε μεγαλητέραν προσοχήνεις τας δοκιμάς και εάν εμελέτα και αυτός πλειότερον τα διάφορα τεμάχια, δεν θα προεκάλει επικρίσεις αίτινες σπουδαίως μειούσι την μέχρι τούδεν κρατούσαν περί αυτού αγαθήν φήμην….»

«Ουδεμία δικαιολογία χωρεί»

Μετά την καλοκαιρινή περίοδο οι συναυλίες στην (Κάτω) Πλατεία σταματούν. Καθώς είναι μια εποχή κατά την οποία μοναδική διασκέδαση του κόσμου είναι οι συναυλίες, υπάρχει διαμαρτυρία και πρόταση:

«Έχομεν δηλ. τρεις Φιλαρμονικάς Εταιρείας με πλήρη μουσικά σώματα και αμιλλομένους μουσικοδιδασκάλους· χίλια και πλείονα μέλη αποτελούσι τας εταιρίας αδρώς πληρώνοντα κατά μήνα· και όμως ουδέ μιαν φοράν της εβδομάδος έχομεν μουσικήν παιανίζουσαν εν τη πλατεία! ‘Ολος ο ζήλος περιορίζεται εις τους μήνας του θέρους· τώρα πάσαι εσίγησαν. Δεν εννοούμεν διατί τούτο. Άλλοτε ως δικαιολογία εφέρετο ή η εργασία των μουσικών εν τω θεάτρω ή το απαρασκεύαστον αυτών. Τώρα όμως ουδεμία τοιαύτη δικαιολογία χωρεί, και εκφράζομεν την γενικήν επιθυμίαν ίνα τουλάχιστον τας κυριακάς και εορτάς μια μουσική εκ των τριών παιανίζη εν τη πλατεία τα απογεύματα. Εφέτος δε δεν έχει και άλλην διασκέδασιν ο πολύς κόσμος ο πληρώνων προς συντήρησιν των φιλαρμονικών».

Εμφάνιση και των τριών φιλαρμονικών

Αναφορά για συμμετοχή και των τριών φιλαρμονικών σε εκδήλωση έχουμε στην κηδεία του κερκυραίου καθολικού Αρχιεπίσκοπου Αθηνών Ιωσήφ Ζαφφίνου στις 6 Φλεβάρη 1895: «Η κηδεία ετήρησε την εξής τάξιν. Αι τρεις μουσικαί των τριών φιλαρμονικών εταιριών∙ αι μαθήτριαι των αδελφών του ελέους … »

Επίσκεψη του Σαμάρα

Το Μάη του 1896 επισκέπτεται την Κέρκυρα προερχόμενος από την Αθήνα και επιστρέφοντας στην Ιταλία ο Σπύρος Σαμάρας ο οποίος «… επεσκέφθη τας ενταύθα τρεις μουσικάς, “ιδία δε εφάνη ενδιαφερόμενος περί της ομωνύμου αυτώ μουσικής εις ην και εδωρήσατο την φωτογραφίαν του.»

Το μοιραίο 1896

Το 1896 είναι η χρονιά διάλυσης της Φιλαρμονικής «Σαμάρας».

Στις αρχές της χρονιάς παραιτείται, για λόγους αδιευκρίνιστους (πιθανόν οικονομικούς), ο αρχιμουσικός Βίκτωρ Μαυρόχης. Τον διαδέχεται ο Ουγγολίνι ο οποίος και παραμένει σε αυτή τη θέση ως τη διάλυση της Φιλαρμονικής.

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Ουγγολίνι έδειξε εργατικότητα και ζήλο προς τη Φιλαρμονική. Ήταν καλός κλαρινετίστας, καλός θεωρητικός και με πείρα μπάντας. Είχε  έλθει στην Κέρκυρα από την Ιταλία συμμετέχοντας ως πρώτο κλαρίνο σε ιταλικό μελοδραματικό θίασο και έμεινε ως αρχιμουσικός της Φ.Ε. “Σαμάρας”. Μετά τη διάλυσή της αναχώρησε για την Ιταλία.

Στα «ψιλά» των εφημερίδων διαβάζουμε: «Μετά λύπης μανθάνομεν ότι προσκαίρως διαλύεται το σώμα της τρίτης Φιλαρμονικής “Σαμάρας” όπερ τοσάκις μας κατέθελξε και όπερ εφαίνετο ότι περιείχεν ικανά στοιχεία περαιτέρω βίου. Δεν είμεθα εις θέσιν να εξετάσωμεν τους λόγους της διαλύσεως οίτινες, ως υποτίθεμεν, θα ώσιν οικονομικοί. Οπωσδήποτε, ημείς πεποιθότες εις την φιλοπατρίαν του κ. Ασπιώτη αναμένομεν ασφαλώς την αναβίωσιν του ωφελίμου Ιδρύματος, σύμφωνα προς τους πόθους της ημετέρας κοινωνίας».

Καθώς δεν έχουν εντοπιστεί σωζόμενα πρακτικά του Διοικητικού Συμβουλίου της Φ.Ε. “Σαμάρας”, δεν γνωρίζουμε τις συζητήσεις που προηγήθηκαν της διάλυσης. Από την Εφημερίδα των Ειδήσεων όμως βλέπουμε ότι έγινε κάποια προσπάθεια να διασωθεί η Φιλαρμονική.

Στις 4 Αυγούστου 1896 καλούνται οι συνεταίροι σε συνεδρίαση στις 6 μ.μ. «περί σπουδαίων αντικειμένων εις το Κατάστημα του Δραματικού Συλλόγου».

Στη λιτανεία της 11ης Αυγούστου 1896 συμμετέχουν μόνο οι άλλες δύο Φιλαρμονικές και στις 12 Αυγούστου η Γραμματεία της Φιλαρμονικής “Σαμάρας” ειδοποιεί εκ νέου τους θεμελιωτές: «Κύριοι! Παρακαλείσθε όσοι εξ Υμών έχετε ζήλον υπέρ της αναδιοργανώσεως της Φιλαρμονικής Εταιρείας “ΣΑΜΑΡΑΣ” όπως ευαρεστούμενοι παρευρεθήτε κατά την εσπέραν ταύτην (Δευτέραν) 12ην οδεύοντος περί ώραν 6½ μ.μ.  εν τω καταστήματι του ενταύθα Δραματικού Συλλόγου, ου ευγενώς παραχωρείται ημίν αίθουσα, προς συνεδρίασιν καθ’ ήν συζητηθήσεται σπουδαία πρότασις της εσχάτως διορισθείσης Ειδικής Επιτροπής.».

Κατά τη συνεδρίαση της 12ης Αυγούστου εκλέγεται τριμελής διοίκηση η οποία απευθύνει στις 22 Σεπτέμβρη 1896 πρόσκληση προς τους θεμελιωτές, που είναι η τελευταία προσπάθεια διάσωσης της Φιλαρμονικής και η οποία αποτυγχάνει.

Με τη διάλυση, τα όργανα και οι στολές αγοράζονται από τη Φιλαρμονική του Ληξουρίου.

Σε κάποιο από τα κτίρια αυτά στεγάζονταν η «Φ.Ε. Σαμάρας»

Επισημάνσεις στο καταστατικό

Η ίδρυση της φιλαρμονικής «Σαμάρας» γίνεται μόλις τρία χρόνια μετά την ίδρυση της  «Μαντζάρου» και καταστατικά έχει αξιοσημείωτες διαφορές, αν και οι δύο δημιουργούνται στο ίδιο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο και μέλη της διοίκησης της μιας εμφανίζονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές να συμμετέχουν στη διοίκηση της άλλης.

Η «Μάντζαρος» δημιουργείται από μια σοσιαλιστική ομάδα με σκοπό τη «… διατήρηση μουσικού θιάσου προς ψυχαγωγίαν της εργατικής τάξεως» (άρθρο 1 καταστατικού 1890), ενώ η «Σπύρος Σαμάρας» δημιουργείται «… σκοπούσα την διδασκαλίαν και διάδοσιν της μουσικής τέχνης» (άρθρο 1), με τον ίδιο δηλαδή σκοπό που μισό αιώνα πριν ιδρύεται η «Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας».

Το άρθρο 3 της Φ.Ε. «Σαμάρας» προβλέπει ότι «… οι θεμελιωταί και και εισφορείς δέον ν’ ανήκωσιν εις χριστιανικήν κοινωνίαν». Δέχεται έτσι χριστιανούς κάθε δόγματος, αλλά εξαιρεί τους Ισραηλίτες οι οποίοι, σημειωτέον, φοιτούσαν κατά κανόνα στη Φ.Ε. «Μάντζαρος». Εξαιρούνται του περιορισμού τα επίτιμα και τα προσαιρετά μέλη. Ο περιορισμός στο θρήσκευμα, πιστεύουμε ότι είναι στον απόηχο των αντισημιτικών γεγονότων που έγιναν τον Απρίλη του 1891.

Το άρθρο 3 και στα δύο καταστατικά προβλέπει τις κατηγορίες των μελών τα οποία στην μεν «Μάντζαρο» διακρίνονται σε «ιδρυτές και συνεισφορείς», ενώ στη «Σαμάρας» σε «θεμελιωτές, εισφορείς, επίτιμα και προσαιρετά μέλη».

Στο αρχικό καταστατικό της «Μαντζάρου» οι «ιδρυτές» φθάνουν τους 100 και οφείλουν «… να ανήκωσιν εις την εργατικήν της νήσου Κερκύρας τάξιν», με προφανή σκοπό τον έλεγχο της ταξικής σύνθεσης του σώματος των ιδρυτών. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι εκείνη την εποχή ο όρος «εργατική τάξη» δεν αναφέρεται αποκλειστικά σε όσους παρέχουν μισθωτή εργασία, αλλά περιλαμβάνει και  μικροεπαγγελματίες. Από το άρθρο 5 του καταστατικού φαίνεται ότι στους «ιδρυτές» της Μαντζάρου δεν μπορούσαν να συμπεριληφθούν γυναίκες, ενώ μπορούσαν στους «συνεισφορείς».

Στη Φ.Ε. «Σαμάρας» οι «θεμελιωτές» (όρος ισοδύναμος με τους «ιδρυτές») δεν περιορίζονται αριθμητικά, ενώ μπορούν να προέρχονται και από τα δύο φύλα όπως και οι εισφορείς.

Ως προς τα διοικητικά συμβούλια, στη μεν «Σαμάρας» αυτό είναι εννεαμελές, στη δε «Μάντζαρο» επταμελές και εκλέγονται για ένα έτος. Και στις δύο φιλαρμονικές τα μέλη τους δεν μπορούν να προέρχονται από τους εισφορείς ή τους συνεισφορείς αντίστοιχα. Είναι όμως σημαντικό ότι στη «Μάντζαρο» ψηφίζουν και οι μουσικοί, με περιορισμό την συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους.

Τα θέματα της μουσικής διδασκαλίας, των μαθητών του μουσικού σώματος και των εξετάσεων περιλαμβάνονται στο καταστατικό της Φ.Ε. «Σαμάρας», ενώ στην «Μάντζαρο» αποτελούν αντικείμενο χωριστού κανονισμού. Βέβαια τα πάντα αλλάζουν για τη «Μάντζαρο» στα 1901, δέκα χρόνια  μετά τη ψήφιση του αρχικού καταστατικού.

Συμπερασματικά,  σήμερα, 122 χρόνια από τη διάλυσή της, υπάρχει μεγάλη δυσχέρεια να γνωρίσουμε τις διάφορες πτυχές της βραχύβιας παρουσίας της.

 

Γιώργος Ζούμπος

 

Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο αποτέλεσε εισήγηση στο ΙΑ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Κεφαλονιά 21-25/05/2018). Η πλήρης μελέτη με παραπομπές και βιβλιογραφία θα δημοσιευτεί στα πρακτικά του συνεδρίου

 

Τα βασικά σημεία της εισήγησης δημοσιεύτηκαν στην “Καθημερινή Ενημέρωση” της Κέρκυρας στις 02-06-2018 

 

* * *