Ένα από τα λιγότερο γνωστά επεισόδια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην τοπική ιστοριογραφία, είναι η επίθεση του βρετανικού υποβρυχίου H.M.S. Torbay στο λιμάνι της Κέρκυρας το Μάρτη του 1942 και η καταβύθιση δύο εμπορικών πλοίων του Άξονα.
Το Torbay ανήκε στην κλάση Τ και ναυπηγήθηκε στο Chatham μεταξύ 1938 και 1940. Είχε εκτόπισμα 1222 τόνων, μήκος 84 μέτρων, ανέπτυσσε στην επιφάνεια ταχύτητα 15 κόμβων και ο εξοπλισμός επιφανείας απετελείτο από ένα πυροβόλο των 4 ιντσών. Το H.M.S. TORBAY τέθηκε σε επιχειρησιακή ετοιμότητα στις 14 Γενάρη του 1941 και στάλθηκε στη Μεσόγειο. Με κυβερνήτη τον υποπλοίαρχο Paul Chapman βύθισε στις 5 Ιούλη στο Αιγαίο το ιταλικό s/m Jantina. Λίγο αργότερα το s/m Argonauta και μερικά άλλα.
Το απόγευμα της 3ης Μάρτη 1942, με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Τony Miers, το Torbay εκτελούσε περιπολία στο Ιόνιο Πέλαγος, όταν επεσήμανε νηοπομπή με οπλιταγωγά πλοία περίπου 40 ναυτικά μίλια νότια της Κέρκυρας και την ακολούθησε, καθώς ο κυβερνήτης θεώρησε σαν πιθανότερο προορισμό της την Κέρκυρα. Δυστυχώς οι συσσωρευτές του ήταν σχεδόν άδειοι και το σκάφος έπρεπε να αναδυθεί για να τους φορτώσει. Αποκλείστηκε έτσι η άμεση επίθεση και το Torbay, κατευθύνθηκε προς το στενό της Κέρκυρας για να περιμένει εκεί τη νηοπομπή. Ήταν η δεύτερη μέρα της πανσελήνου και ο κίνδυνος επισήμανσης ήταν ιδιαίτερα μεγάλος.

Με το ηλιοβασίλεμα, το Torbay βρισκόταν στην είσοδο του νότιου καναλιού της Κέρκυρας (Λευκίμμη) και αναδύθηκε. Λίγο αργότερα καταδύθηκε και πάλι και κατευθύνθηκε αργά προς το αγκυροβόλιο της πόλης το οποίο προτατευόταν από συνεχείς ανθυποβρυχιακές περιπολίες. Πλησιάζοντας είχε βραδυάσει και βρέθηκε πολύ κοντά σε ένα μικρό μηχανοκίνητο σκάφος που εισέπλεε στο λιμάνι. Μόλις το σκάφος τον προσπέρασε, αναδύθηκε και το ακολούθησε μέσα στο λιμάνι κατορθώνοντας έτσι να παρακάμψει το ανθυποβρυχιακό δίχτυ (κομμάτια από το δίχτυ αυτό σωζόταν για χρόνια μετά τον πόλεμο). Αργά το βράδυ κατά την έξοδό του από το λιμάνι, εκμεταλλεύτηκε την πλημμυρίδα.

Ο κυβερνήτης μς αξιωματικούς του πληρώματος

 Μία δύο ώρες πριν τα μεσάνυχτα, το υποβρύχιο βρισκόταν λιγότερο από πέντε μίλια από το αγκυροβόλιο και σταμάτησε. Καταδύθηκε ώστε να προεξέχει από το νερό μόνο ο πυργίσκος και άρχισε να φορτώνει τις μπαταρίες με την πρύμνη στραμένη προς τη σελήνη, προσπαθώντας να παρουσιάζει τη μικρότερη δυνατή σιλουέτα. Κατά τις 2 το πρωί αναγκάστηκε πάλι να καταδυθεί εξ’ αιτίας ενός περιπολικού. Ο Miers αποφάσισε να διασχίσει τον όρμο και να επιτεθεί με το φως της σελήνης. Μισή ώρα αργότερα βρισκόταν στη μέση του στενού αλλά δεν υπήρχαν ίχνη από τα πλοία που είχε ακολουθήσει. Δεν του έμενε παρά να περιμένει την αυγή, ελπίζοντας ότι με τον ήλιο θα φαίνονταν σε κάποιο απόμερο μέρος του αγκυροβόλιου.

Την υπόλοιπη νύχτα το Torbay ήταν σε αναμονή, με μία θάλασσα γυαλί και μία λαμπρή σελήνη που έκανε τις ώρες εξαιρετικά επικίνδυνες. Όταν ο ήλιος ανέτειλε, ο Miers ανακάλυψε ότι τα οπλιταγωγά δεν βρισκόνταν στο στενό. Μέσα στην έντονη απογοήτευση που επικράτησε, μια μικρή ανταμοιβή ήταν η εμφάνιση δύο ιταλικών πλοίων εφοδιασμού των 5000 τόνων. Καθώς δεν υπήρχε καλύτερος στόχος, επιτέθηκε και τα χτύπησε με τορπίλες ενώ δεν κατάφερε να χτυπήσει ένα αντιτορπιλλικό. Αμέσως μετά το Torbay καταδύθηκε βαθύτερα και αφού δέχτηκε επίθεση με σαράντα περίπου βόμβες βυθού, κατευθύνθηκε προς την ανοιχτή θάλασσα μέσα από το στενό κανάλι. Είχε παραμείνει για 17 ώρες σε εχθρικά και ασφυκτικά επιτηρούμενα νερά.
Tο ένα από τα σκάφη που χτυπήθηκαν ήταν το MADDALENA G, εκτοπίσματος 5.200 τόνων το οποίο βλήθηκε καίρια αλλά δεν βυθίστηκε αμέσως. Κατόρθωσε να «συρθεί» και να εξοκείλει στα αβαθή των Αλυκών Ποταμού. Αργότερα, οι ιταλοί το επισκεύασαν πρόχειρα και το πήραν στην Ιταλία
(Εκτός από τα δύο φορτηγά που χτύπησε το TORBAY, στις 30 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς χτυπήθηκε από υποβρύχιο νότια της Κέρκυρας το 10.000 τόνων ιταλικό φορτηγό MONSTELLA. Λόγω των σοβαρών ζημιών που υπέστη, μεταφέρθηκε στις Αλυκές Ποταμού από δύο μικρότερα πλοία που στο στήριζαν από τα πλάγια. Παρέμεινε εκεί μέχρι την μετατροπή του σε παλιοσίδερα, μετά τον πόλεμο).

Αξιωματικοί και πλήρωμα του Torbay

Τον επόμενο Ιούλη, σε ειδική τελετή στο ανάκτορο του Μπάκιγχαμ, το πλήρωμα του Torbay παρασημοφορήθηκε για την παράτολμη αποστολή από το βασιλιά Γεώργιο ΣΤ’, ενώ στον κυβερνήτη Miers απονεμήθηκε ο Σταυρός της Βικτωρίας, ο τέταρτος που δόθηκε για πολεμικό κατόρθωμα στη Μεσόγειο.
Ο Miers (γεννημένος στο Inverness της Σκωτίας) παρασημοφορήθηκε σε ηλικία 34 χρονών και μετά τον πόλεμο έφθασε στο βαθμό του αντιναυάρχου παίρνοντας σειρά διακρίσεων και τον τίτλο του Sir. Πέθανε το 1985 στη γενέτειρά του και τάφηκε στο Κοιμητήριο του Tomnahurich, ενώ ο Σταυρός της Βικτωρίας που έλαβε, βρίσκεται στο Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου στο Λονδίνο. Το υποβρύχιο Torbay αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία το 1946.
Μία πλήρης περιγραφή των κατορθωμάτων του H.M.S. ΤΟRΒΑΥ δόθηκε από τον πρώτο κυβερνήτη του τον υποπλοίαρχο Paul Chapman στο βιβλίο «Submarine Torbay»

Γιώργος Ζούμπος

 http://oldkerkyraphoto.blogspot.com/

 * * *