Το Ιατρείο της Κέρκυρας

«Μεταξύ των ευεργετικών καθιδρυμάτων δεν να συγκαταλέξωμεν και το Ιατρείον, όπερ ιδρυθέν τον Νοέμβριον του 1908 …(από τον “Οδηγό” του Κ. Κυριάκη, 1902)»

Η μεταφορά πριν λίγους μήνες του Νοσοκομείου του νησιού έξω από την πόλη, δημιούργησε νέα δεδομένα στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης. Στη νέα κατάσταση, το «ξεχασμένο» από πολλούς Ιατρείο στην πλατεία Σκαραμαγκά αναβαθμίζει πλέον το ρόλο του ο οποίος υπήρξε σημαντικότατος εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα δίνοντας πρώτες βοήθειες στους συμπολίτες και πραγματοποιώντας σειρά ιατρικών πράξεων. Στηριζόμενο, όπως σε όλη τη διάρκεια της παρουσίας του, από την Ιατροχειρουργική Εταιρεία έχει αρχίσει ήδη έναν νέο κύκλο προσφοράς στο χώρο της Υγείας

Ιατρείο Κερκύρας

 Η Ιατροχειρουργική Εταιρεία

 Το Φλεβάρη του 1897 ιδρύεται από τους κερκυραίους γιατρούς Ηλία Πολίτη, Ευγένιο Πογιάγο και Πέτρο Ζώτο η Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κέρκυρας (IXEK), η οποία αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους ιατρικούς συλλόγους της χώρας .

Σύμφωνα με το 2^ο άρθρο του καταστατικού της (17-3-1897), σκοπός είναι: «Η προαγωγή της ιατρικής επιστήμης εν Κερκύρα, η μελέτη των ενδημικών νοσημάτων και των κατά καιρούς αναφαινομένων επιδημιών, η ανίχνευσις των αιτιών αυτών και η υπόδειξις των προς πρόληψιν αυτών σχετικών μέσων, η προστασία και υπεράσπισις των επαγγελματικών συμφερόντων και η γνωμοδότησις επί των  αυτή  υποβαλλομένων δεοντολογικών ζητημάτων».

H IXEK έχει σημαντική παρουσία ήδη από το 1897, όταν στον ατυχή αυτό ελληνοτουρκικό πόλεμο όταν ειδικά εκπαιδευμένα συνεργεία από γιατρούς, μέλη της Eταιρείας ανέλαβαν, με επιτυχία, την περίθαλψη τραυματιών. Τότε στεγάζονταν σε οίκημα στην οδό Καποδιστρίου.

 Ίδρυση του Ιατρείου

 Από τα  πρώτα μελήματα της ΙΧΕΚ είναι η ίδρυση και η λειτουργία  του γνωστού «Ιατρείου» για την παροχή περίθαλψης  στους άπορους τον Ιούνη του 1899. Σκοπός του Ιατρείου ήταν η παροχή πρώτων βοηθειών «προς τους εκτός της κατοικίας αυτών προσβαλλομένους υπό αιφνιδίου ή τυχαίου συμβάντος και η εκτέλεση μικρών χειρουργικών θεραπειών εις τους απόρους», ενώ τον πρώτο εξοπλισμό του αποτέλεσε το χειρουργικό υλικό, το οποίο περίσσεψε  από τον πόλεμο και είχε δωρήσει η εφημερίδα « Ημερήσιος Χρονογράφος του Λονδίνου».

Το Ιατρείο ανταποκρίθηκε με μεγάλη επιτυχία στην αποστολή του όλα τα χρόνια της λειτουργίας του. Συντελεστές της επιτυχίας αυτής ήταν: η προθυμία των Κερκυραίων γιατρών να υπηρετήσουν εκ περιτροπής δωρεάν το ίδρυμα κατά τα πρώτα έτη της λειτουργίας του και οι πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε στο ίδρυμα η Πολύμνια Σκαραμαγκά, η οποία για πολλά χρόνια επί σειρά ετών υπήρξε πρόεδρος της επιτροπής  «Φιλανθρώπων Ιατρείου». Η Σκαραμαγκά δεν πρόσφερε μόνο τον εαυτό της και χρήματά, αλλά επιστράτευσε υπέρ του Ιατρείου και τις διεθνείς γνωριμίες της. Στη δημιουργική δραστηριότητά της οφείλεται η συνεχής και ανεμπόδιστη λειτουργία του «Ιατρείου» για πολλά χρόνια και η αγάπη των Κερκυραίων προς αυτό. Στο κτίριο, δωρεά της Σκαραμαγκά, στεγάζεται σήμερα η ΙΧΕΚ, το Ιατρείο και το μουσείο το οποίο ιδρύθηκε στη μνήμη του ψυχίατρου Αντρέα Γκούση (αρχικά το Ιατρείο στεγάζονταν κάπου στο Λιστόν).

Για μεγάλο διάστημα το Ιατρείο λετουργεί και ως Σταθμός Πρώτων Βοηθειών χάρη στη συνεχή και ακούραστη παρουσία του οδοντίατρου Ιωάννη Κόλλα.

 Ιστορικές δράσεις του Ιατρείου και της ΙΧΕΚ

 Το υπάρχον κτίριο υφίσταται στα 1957,  ριζική ανακαίνιση καθώς με ενέργειες του πρόεδρου της ΙΧΕΚ Λ. Τοπάλη η «Βασιλική Πρόνοια» χορηγεί περίπου εκατό  ( 100.000) χιλιάδες  δραχμές για αλλαγή της εσωτερικής διαρρύθμισης, ώστε να ανταποκριθεί πληρέστερο στην αποστολή του.

Παλιότερα λειτουργούσαν τρία τμήματα: Παθολογικό, Χειρουργικό και Αφροδισιολογικό. Διευθυντής του Αφροδισιολογικού ήταν ο Θ. Βραχλιώτης και του χειρουργικού ο Χαράλαμπος Χρυσικόπουλος.

Η ΙΧΕΚ δημιούργησε την πρώτη Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων της Κέρκυρας, από την οποία αποφοίτησαν οι αδελφές που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο «Ιατρείο». Σε μία εποχή κατά την οποία δεν υπήρχε Υγειονομικό Κέντρο στην Κέρκυρα, η υγειονομική οργάνωση του τόπου απετέλεσε μία από τις επιδιώξεις της Εταιρείας, ενώ στο ενεργητικό της Εταιρείας έχει την υπόδειξη κατάλληλων υγειονομικών μέτρων για την πρόληψη επιδημιών με παράλληλη δωρεάν χορηγία ορρών και εμβολίων.

Η Μπελάντζα της Πίνιας, στο Ιατρείο Κερκύρας

 Το πρόσφατο παρελθόν και το σήμερα

 Ο ετήσιος αριθμός επισκέψεων ανέρχεται περίπου σε 15 χιλιάδες, παρέχοντας σημαντική βοήθεια στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στον πληθυσμό της Κέρκυρας (μόνιμο και παρεπιδημούντα).

Η δραστηριότητα της Εταιρείας επεκτάθηκε και στον Τομέα της πρόληψης με την ίδρυση και λειτουργεία του πρώτου στην Κέρκυρα Συμβουλευτικού Σταθμού για τα Ναρκωτικά, ο οποίος λειτούργησε από τον Μάιο του 1992. Στην συνέχεια η δραστηριότητα αυτή αναλήφθηκε από τον Δήμο Κερκυραίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ και η Εταιρεία παρείχε οικονομική βοήθεια για ένα διάστημα στην προσπάθεια αυτή.
Στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας βοήθησε  τον’Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες’ στον οποίο παραχώρησε δωρεάν στέγη για τα γραφεία του και οικονομική βοήθεια, που προέρχονταν  από τα έσοδα του ετήσιου εράνου υπέρ του “Ιατρείου” και τα οποία χρησιμοποιήθηκαν  για την κάληψη μέρους των εξόδων του ειδικού Σχολείου “Μέλισσα”, όπου εκπαιδεύονται παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Παρείχε δε  δωρεάν στέγη στον Νομαρχιακό “Σύλλογο Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες” καθώς και στον ‘Ερυθρό Σταυρό’.
Από το 1999-2004 απένειμε χρηματικό έπαθλο  ύψους εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών, εφ άπαξ, για κάθε απόφοιτο ή απόφοιτη των Λυκείων της Κέρκυρας, που  έμπαινε στις Ιατρικές Σχολές της Ελλάδας με το σύστημα των Πανελληνίων Εξετάσεων.
Επίσης θεσμοθέτησε την απονομή ετήσιας υποτροφίας ύψους ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών σε έναν φοιτητή της Ιατρικής, ο οποίος τυγχάνει μέλος της οικογενείας αναξιοπαθούντος ιατρού μέλους της Εταιρείας. Στον τομέα της αναβάθμισης της ιατρικής επιστήμης η Εταιρεία διοργανώνει επιστημονικές ημερίδες με ντόπιους και ξένους ομιλητές, παρουσιάσεις περιστατικών στα πλαίσια της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης  καθώς και ένα ετήσιο Επιστημονικό Συνέδριο, στο οποίο συμμετέχουν γιατροί από την ευρύτερη περιοχή της Βορειοδυτικής Ελλαδας, των Επτανήσσων, της Αλβανίας, της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και της Κάτω Ιταλίας. Από το 2008 το συνέδριο καθιερώθηκε να γίνεται ανά διετία.
Μέχρι σήμερα έχουν διοργανωθεί, με απόλυτη επιτυχία, 15  ετήσια συνέδρια.

Τα τελευταία έξη χρόνια συνδιοργάνωσε το συνέδριό της με τους νοσηλευτές της Κέρκυρας.

Το συγκεκριμένο συνέδριο έχει αναδειχθεί, με την πάροδο του χρόνου, ως ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά γεγονότα στον χώρο της ιατρικής για την ευρύτερη περιοχή.
Από τον Ιανουάριο του 1999 η εταιρεία προχώρησε στην έκδοση του πρώτου Ιατρικού Περιοδικού της Ελληνικής Επαρχίας με την επωνυμία “Ιατρικά Χρονικά Βορειοδυτικής Ελλάδας” το οποίο καταχωρήθηκε ήδη στο Internet. Από το 2007 το περιοδικό αναγνωρίστηκε με το ΦΕΚ 1926/Β/18.09.2007.

Από το 2004  στηρίζει δραστηριότητες του παραρτήματος της Κέρκυρας της “Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας” και συνδιοργανώνει διάφορες ημερίδες σε θέματα πρόληψης. Έτσι από το 2004 στηρίζει τη λειτουργία  της ‘Σχολής Γονέων,’  ενώ  από το Νοέμβριο του 2008 στηρίζει ένα πρότυπο πρόγραμμα ‘μουσικής αγωγής για βρέφη’.

Από το 2006 δημιουργήθηκε το ‘δίκτυο κατά του καρκίνου’. Στο Δίκτυο συμμετέχουν η Ιατροχειρουργική Εταιρεία, το ‘Ιατρείο’ , ο νεοσύστατος Σύλλογος κατά του Καρκίνου και ειδικοί επιστήμονες.

   Από 1/11/2008 η Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κέρκυρας  και το ‘Ιατρείο’ ξεκίνησαν πρόγραμμα  ψυχολογικής υποστήριξης (προβλήματα εφηβείας, προσωπικά προβλήματα, κ.λ.π.)

Η δραστριότητα της Εταιρείας αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε επανειλημμένα από πολλούς κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς.

 Είναι σαφές από τα παραπάνω ότι το Ιατρείο, μαζί με την ΙΧΕΚ, είχαν από την ίδρυσή τους  ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην υγειονομική περίθαλψη των κερκυραίων.

Σήμερα, το «Ιατρείο» στελεχωμένο με δύο  αδελφές νοσοκόμες και ένα νοσοκόμο παραμένει σε λειτουργία, καθημερινά, προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε όλους τους πολίτες της Κέρκυρας αντί συμβολικής αμοιβής και στους απόρους δωρεάν.

ΠΗΓΕΣ:

• Καταστατικά της ΙΧΕΚ και κανονισμοί λειτουργίας του Ιατρείου
• Μονόφυλλα σχετικά με την ιστορία του Ιατρείου (ανάμεσά τους και αυτά του αείμνηστου ψυχίατρου Αντρέα Γκούση)
• Ιστοσελίδα της ΙΧΕΚ στο διαδίκτυο.
• Κ.Χ.Μ. Κυριάκης, Οδηγός της νήσου Κέρκυρας, εν Αθήναις, 1902

Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/

όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 27-08-2011

* * *