«Βάρεσε πολεμική έγερση και κανένας δεν σηκώθηκε από τη θέση του…»

 

Το 1933 είναι μια χρονιά με συνεχείς εργατικούς αγώνες οι οποίοι στα πλαίσια του βενιζελικού «ιδιώνυμου» χτυπιούνται από τις δυνάμεις καταστολής και έχουμε αιματηρά επεισόδια το Γενάρη στην Ποντοκώμη Κοζάνης και στη Νάουσα και το Φλεβάρη στη Θεσσαλονίκη με 18 συνολικά νεκρούς εργάτες και δεκάδες τραυματίες.

Το αποτυχημένο κίνημα του Πλαστήρα στις 5 Μάρτη, μέρα εκλογών κατά τις οποίες οι βενιζελικοί ηττώνται από τον Τσαλδάρη, δίνει αφορμή για προσπάθεια εκκαθάρισης του στρατεύματος και της κρατικής μηχανής από τα δημοκρατικά στοιχεία. Την ίδια εποχή, υπόμνημα της «Εργατικής βοήθειας»,  κάνει λόγο για 300 εξόριστους και 650 φυλακισμένους αγωνιστές. Τους επόμενους μήνες γίνονται πολλά συλλαλητήρια και απεργίες, ενώ στις  9 Απρίλη σε πανεργατική συγκέντρωση στην Αθήνα εκλέγονται αντιπρόσωποι για το Ευρωπαϊκό Αντιφασιστικό Συνέδριο  και επιδίδεται στη γερμανική πρεσβεία ψήφισμα διαμαρτυρίας ενάντια στις χιτλερικές θηριωδίες. Όλο τον Ιούλη οι καπνοπαραγωγικές περιοχές συνταράσσονται από απεργίες.

Στο στρατό, οι Κονδύλης και Μεταξάς έχουν πλέον πρωτοβουλία κινήσεων και φασιστικό ιδεολογικό προσανατολισμό. Μόλις μερικοί μήνες χωρίζουν την εποχή από το κίνημα του 35 και την επακόλουθη μεταξική δικτατορία

Ελληνικά πολεμικά στην Κέρκυρα. Πρώτο από αριστερά το Α/Τ Κουντουριώτης

Στάση στο Α/Τ Κουντουριώτης

Στα χρόνια πριν το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, κάθε καλοκαίρι, όταν τελείωναν τα γυμνάσια του ελληνικού στόλου στο Ιόνιο, τα πλοία έρχονταν στην Κέρκυρα για λίγες μέρες.

Το καλοκαίρι του 1933 τα γυμνάσια είχαν ξεκινήσει στο Ιόνιο από τις αρχές Ιούλη και τα πολεμικά είχαν επισκεφτεί ήδη Ζάκυνθο και Κεφαλονιά, όταν στις 28 του μήνα, ενώ ο στόλος έπλεε προς την Κέρκυρα, εκδηλώθηκε στάση στο Α/Τ Κουντουριώτης. Το σχετικό δημοσίευμα με τίτλο «Στάση ναυτών του “Κουντουριώτη”. Τα εξαντλητικά γυμνάσια» είναι στις 20 Αυγούστου. Υπογράφουν οι «Κόκκινοι ναύτες του “Παύλου Κουντουριώτη”» και αναφέρει:

«Από τις 4 Μάη ο στόλος κάνει διαρκή πολεμικά γυμνάσια. Οι ναύτες τυραννούνται κυριολεκτικά για να προετοιμασθούν για τις νέες τυχοδιωκτικές ναυμαχίες. Μέρα και νύχτα μας ξεθεώνουν στις 6ωρες βάρδιες. Στις 6 ώρες που μας μένουν για να κοιμηθούμε, μας σηκώνουνε για να πάρουμε μέρος στα πολεμικά γυμνάσια. Μας κατεβάζουν στις αποπνιχτικές πυριτιδαποθήκες για να εφοδιάσουμε τα πολυβόλα με πυρομαχικά.

Και τις μέρες που τα πολεμικά καράβια είναι αγκυροβολημένα στα λιμάνια, μας ξεθεώνουν στα γυμνάσια βάσης. Από την άλλη μεριά το συσσίτιο που μας δίνουν είναι λιγοστό και ελεεινό. Μας το κατακλέβουν ασύστολα. Γράφουν στο υπουργείο ότι τάχα το συσσίτιο αξίζει 17 δραχμές για τον καθένα την ημέρα, ενώ στην πραγματικότητα δεν κοστίζει πάνω από εφτά δραχμές. Μας τρέφουν με νερόβραστα φασόλια, με φάβα μουχλιασμένη, με σαρδέλλες βρώμικες. Το νερό είναι καυτό.

Στάση ναυτών στην Κέρκυρα

Στις 28 του Ιούλη όταν ο στόλος πήγαινε για γυμνάσια στην Κέρκυρα, οι ναύτες κάνανε στάση στην αρχηγίδα, το αντιτορπιλλικό «Παύλος Κουντουριώτης». Βάρεσε πολεμική έγερση και κανένας δεν σηκώθηκε από τη θέση του. Ο σακαράκας ύπαρχος Λαπάς μας τιμώρησε όλους  τους στασιαστές με 5 μέρες φυλάκιση.

Εμείς, συνεχίζοντας την πάλη μας με μαζικές διαμαρτυρίες, με στάσεις και συγκεντρώσεις, μπορούμε να τσακίσουμε την τρομοκρατία, να καταχτήσουμε καλό και 25δραχμο συσσίτιο, 6μηνη θητεία. Ας ταχθούμε όλοι ενάντια στα εξαντλητικά γυμνάσια και το μακελλειό που ετοιμάζεται».

Θάνατος εργάτη στο εργοστάσιο Ασπιώτη

Στα 1933, ενώ η διεθνής οικονομική κρίση είναι αισθητή στην Ελλάδα, το εργοστάσιο Ασπιώτη στην Κέρκυρα απασχολεί 400 εργάτες και εργάτριες με μεροκάματα 15-30 δραχμών τα οποία δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες των εργαζομένων.

Ήδη, από την προηγούμενη χρονιά, για να αναταπεξέλθει στην κρίση, η εταιρεία απόλυσε αρκετούς εργάτες και εργάτριες.

«Μεταξύ αυτών ήτανε και ο λιθογράφος Σπύρος Πινιατώρος που σαν τεχνίτης έπαιρνε 100 δρχ. Μεροκάματο. Ύστερα από αρκετούς μήνες ανεργίας κατώρθωσε να επαναπροσληφθεί στο εργοστάσιο. Η εταιρία όμως του είπε πως θα δουλέψει με το μισό μεροκάματο κι’ αυτος δέχτηκε γιατί τον είχε τσακίσει η ανεργία. Δεν πέρασαν λίγες μέρες και κει που δούλευε τον άρπαξε ένα μηχάνημα και τον τραυμάτισε βαρειά στο μπράτσο. Τον πήγαν στο νοσοκομείο και απ’ την αδιαφορία που έδειξε η εταιρία  για τη θεραπεία του, δηλητηριάστηκε το αίμα του, και έτσι προχτές πέθανε ο δυστυχισμένος Πινιατώρος. Η διοίκηση του Σωματείου και όλοι οι εργάτες του εργοστασίου πρέπει ν’ απαιτήσουν να δοθεί σύνταξη στην οικογένειά του».

«Περί διαθέσεως των πλεονασμάτων …»

Στις 10 Μάρτη 1933 ο Ιωάννης Θεοτόκης αναλαμβάνει το υπουργείο γεωργίας στην κυβέρνηση Τσαλδάρη, θέση την οποία κρατάει ως το Δεκέμβρη του 1934 και στη συνέχεια από τις 20 Μάρτη ως τις 19 Ιούλη 1935.

Στις 19 Αυγούστου 1933, με αφορμή τη διάθεση των πλεονασμάτων «… εκ της διαθέσεως των εξαγορασθέντων περισσευμάτων ελαίου» δημοσιεύεται το παρακάτω κείμενο:

«Αυτά είναι 15 εκατ. Γιατί πήραν το λάδι με 13 και 14 δρχ την οκά. Απ΄ Αυτά κρατάνε για αποζημιώσεις, προμήθειες και τόκους Αγροτράπεζας και έξοδα τα 10 εκατομ. και τα άλλα 5 ο κ. Τζων Θεοτόκης τα μοιράζει ως εξής: 3.500.000 στέλνει στην Κέρκυρα για τους κομματάρχες του που θα τα φάνε σε αποξηραντικά έργα κοντά σε τσιφλίκια φίλων του. 300.000 για τους χαλαζόπληκτους Κέρκυρας, 85.000 για τις κοινότητες Μυτιλήνης, 18.000 για το Δημ. Νοσοκομείο Χανίων, 250.000 για ελαιουργείο κομματάρχου στο Ρέθυμνο και 150.000 για το Δημοτ. Νοσοκομείο Ηρακλείου.

Ποι΄ςο τολμάει να μην πει φιλάνθρωπο τον αυλάρχη της βασίλισσας Σοφίας τσιφλικά Τζων Θεοτόκη;

ΠΗΓΕΣ:

  • Μαρκέτος Σπύρος, «Η γοητεία του ολοκληρωτισμού στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου», στην Ιστορία των Ελλήνων, Δομή, τ. 12, Αθήνα, χχ.
  • Εφημ Ριζοσπάστης, φ. 13, 19, 20 Αυγούστου 1933 (ψηφιακή συλλογή Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας)

Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/

όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 20-08-2011

 

* * *

Διαβάστε επίσης...