«Ο θεσμός έχει ιστορία περίπου ενός αιώνα και αφορά την παρουσίαση κάθε τέσσερα χρόνια των πιο αξιόλογων επιστημονικών ερευνών, λογοτεχνικών έργων, μελετών κλπ που σχετίζονται με τον χώρο του Ιονίου Πελάγους»
Στις 21 Μάη 1914 γιορτάζονται τα 50 χρόνια από την Ένωση. Ανάμεσα στις άλλες εορταστικές εκδηλώσεις είναι και η διεξαγωγή ενός Συνέδριου με θέμα την ιστορία των νησιών του Ιονίου και τα προβλήματά τους.
Το συνέδριο γίνεται από τις 20 μέχρι και τις 22 Μάη στην Κέρκυρα, στο κτίριο της παλιάς Νομαρχίας και αποφασίζεται να επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια. Ακολουθεί ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική καταστροφή και αλλεπάλληλα πραξικοπήματα μέχρι το 1936. Μέσα στη θύελλα των αναστατώσεων το θέμα του Συνεδρίου παραμελείται..
Τότε, με πρωτοβουλία της «Εταιρείας Επτανησιακών μελετών» οργανώνεται μεσούσης της Μεταξικής Δικτατορίας το Β΄ Πανιόνιο Συνέδριο στην Ιθάκη στις 26-27 Αυγούστου 1938, είκοσι τέσσερα χρόνια μετά την πραγματοποίηση του πρώτου.
Ακολουθεί ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και το Γ΄ Πανιόνιο Συνέδριο γίνεται 27 χρόνια αργότερα, στις 29 Σεπτέμβρη 1965 στη Ζάκυνθο, το Δ΄ στην Κέρκυρα το 1978, το Ε΄ στο Αργοστόλι το 1986, το ΣΤ΄ πάλι στη Ζάκυνθο το Σεπτέμβρη του 1997, το Z’ στη Λευκάδα το 2002, το Η΄ στα Κύθηρα το 2006 και το Θ΄ στους Παξούς πριν λίγες μέρες.
Κλειστά συνέδρια
Από το συνέδριο του 1965 αρχίζει η συμμετοχή και ξένων ερευνητών στα Πανιόνια Συνέδρια, τα οποία χαρακτηρίζονταν ως Διεθνή, ενώ από το συνέδριο της Ζακύνθου (1997) χρησιμοποιούνται πλέον θεματικοί κύκλοι για τον καταμερισμό των εισηγήσεων.
Παρά την πρακτική που ακολουθείται ως τότε, στα Πανιόνια, να παρουσιάζονται κατά κύριο λόγο μελέτες και έρευνες από όλα τα νησιά για όλα τα νησιά, στο συνέδριο της Λευκάδας και κύρια σε αυτό τον Παξών έχουμε ένα «νεωτερισμό» ο οποίος στην πράξη ακυρώνει τον χαρακτηρισμό «Πανιόνια», ενώ επιπλέον και τα δύο συνέδρια δεν χαρακτηρίζεται καν ως «Διεθνή».
Στα δύο αυτά συνέδρια, οι εισηγητές «καλούνται» από την οργανωτική επιτροπή να συμμετάσχουν. Δηλαδή η Οργανωτική Επιτροπή κρίνει εκ των προτέρων, με δικά της κριτήρια ποιοι θα παρουσιάσουν τις εργασίες τους και ποιοι όχι. Το αποτέλεσμα στην περίπτωση των Παξών ήταν να μην υπάρχει κεφαλονίτης ή ζακυνθινός εισηγητής ούτε για δείγμα! Ταυτόχρονα ουδείς εκπρόσωπος συμμετείχε από την Εταιρεία Κεφαλληνιακών Μελετών, την Εταιρεία Ζακυνθιακών Μελετών, την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών και την Αναγνωστική Εταιρεία Κέρκυρας, κίνηση ενδεικτική του κλίματος το οποίο δημιούργησαν οι επιλογές της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου.
Είναι χαρακτηριστικά τα παρακάτω αποσπάσματα από την επιστολή του κ. Γιάννη Πιέρη, προέδρου της Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας η οποία διαβάστηκε στην έναρξη του Συνεδρίου των Παξών.
Σημειώνει ο κ. Πιέρης αναφερόμενος στο συνέδριο των Κυθήρων όπου αποφασίστηκε η πραγματοποίηση του επομένου στους Παξούς:
«… Ζήτησα τότε τη ρητή υπόσχεση και υπεύθυνη άποψη του κυρίου Δημάρχου Παξών, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι και την οικονομική δυνατότητα έχει και τους χώρους διαθέτει για τη διοργάνωση ενός Πανιονίου Συνεδρίου με μια ευρεία συμμετοχή, βέβαια όχι τόσο ανοιχτό και ευρύ όσο των Κυθήρων. Αντ΄ αυτού σήμερα βρισκόμαστε σε ένα συνέδριο διαφορετικής δομής, το οποίο έχει δημιουργήσει κάποια πικρία σε άλλου επτανησιακούς φορείς, που δυστυχώς δεν συμμετέχουν. Φυσικά, εύχομαι κάθε επιτυχία στο Συνέδριό σας, του οποίου τα πορίσματα ελπίζω να προσφέρουν στην επτανησιακή ιστοριογραφία.
Άλλωστε, σε τέσσερα χρόνια, όπως έχει ήδη αποφασιστεί στην καταληκτήρια συνεδρίαση του 8ου Πανιονίου Συνεδρίου στα Κύθηρα στις 26 Μαϊου 2006, το 10ο Πανιόνιο Συνέδριο, με την ευκαιρία των 100 χρόνων του θεσμού, θα διοργανωθεί πανηγυρικά στην Κέρκυρα από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών και την Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας και θα έχει τη συνήθη του αντιπροσωπευτική δομή».
Μια τιμή …
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, πιστεύουμε ότι στο Συνέδριο αυτό θάπρεπε να τιμηθεί ένας κερκυραίος ο οποίος όχι μόνο αφιέρωσε τη ζωή του στα Αρχεία της Κέρκυρας και των Παξών, αλλά βοήθησε με κάθε τρόπο κάθε ερευνητή. Πολλοί του οφείλουν πολλά (ανάμεσα τους και ο γράφων) και δεν είναι μία και δύο οι μελέτες οι οποίες δεν θα εκπονούνταν ποτέ αν δεν συνέβαλε με τις υποδείξεις του. Άλλωστε ποιος μπορεί να ξεχάσει ότι πολλές φορές βοήθαγε τους νέους ερευνητές προσφέροντας τις παλαιογραφικές του γνώσεις (αυτοδίδακτος παρακαλώ) και τις σημειώσεις και τις παραπομπές που συγκέντρωνε για δικές του μελέτες; Και αυτά όταν το αρχείο της Κέρκυρας είχε μόνο δύο υπαλλήλους και στεγάζονταν σε συνθήκες κυριολεκτικά «έκτακτης ανάγκης» στα Ανάκτορα.
Ακόμα και σήμερα, εδώ και χρόνια συνταξιούχος από την υπηρεσία του, παραμένει ενεργός, στους Παξούς, στην ιστορική έρευνα και τη συγγραφή και … εκνευρίζεται όταν ακούει να τον προσφωνούν «κύριε Γιάννη», διορθώνοντας «άσε το κύριε, με μεγαλώνει».
Να σκεφτεί κάποιος ότι η κύρια περίοδος κατά την οποία εμφανίστηκαν μελέτες με υλικό από το αρχείο Παξών, ήταν η περίοδος κατά την οποία προϊστατο ο ίδιος.
Το επόμενο Πανιόνιο Συνέδριο
Τελικά, το 10ο Πανιόνιο Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην Κέρκυρα το 2014, εκατό χρόνια μετά την πραγματοποίηση του πρώτου και 150 χρόνια από την Ένωση των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα.
Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/
όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 05-06-2010
* * *
Leave A Comment