Guillaume Henri Dufour/ Τα χρόνια στην Κέρκυρα

Guillaume Henri Dufour/ Τα χρόνια στην Κέρκυρα

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Η Κέρκυρα θυμάται. .. »,  ο σύλλογος «Φίλοι του Ιδρύματος “Μνήμη Albert Cohen” Κέρκυρας»  τίμησε την επέτειο των 230 χρόνων από τη γέννηση του στρατηγού και εθνικού ήρωα της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, Guillaume Henri Dufour (1787- 1875) και παρουσίασε έναν αναμνηστικό τρίγλωσσο τόμο (ελληνικά-γαλλικά-αγγλικά).

Το κύριο μέρος αφορά τα χρόνια της παραμονής του Dufour στην Κέρκυρα (1810-1814), ως νεαρού αξιωματικού του Σώματος Μηχανικών του Γαλλικού Αυτοκρατορικού στρατού  και του σημαντικού έργου που άφησε πίσω του.

Αποστολή στην Κέρκυρα

Ο Gui1laume Henri Dufour σπουδάζει στη διάσημη Ecole Polytechnique και σε άλλες γαλλικές στρατιωτικές σχολές. Ο Ναπολέων τον στέλνει στην Κέρκυρα προκειμένου να αποτυπώσει το χώρο και τις οχυρώσεις της πόλης, και να σχεδιάσει τα νέα οχυρωματικά έργα που θα την καταστήσουν απόρθητη. Ο Βοναπάρτης θεωρώντας ότι η Κέρκυρα είναι σε θέση-κλειδί για τον έλεγχο της Αδριατικής, δαπανά μεγάλα ποσά, στέλνοντας  εδώ έμπειρους μηχανικούς του  γαλλικού στρατού.

Η αποστολή του Guillaume Henri Dufour στην Κέρκυρα εντάσσεται σε αυτήν την στρατηγική.

Οι αποτυπώσεις των υφισταμένων οχυρώσεων και ο σχεδιασμός νέων έργων ήταν εκείνη την εποχή – και θεωρούνται ακόμα- πρωτοποριακοί. Η αποτύπωση της ευρύτερης περιοχής της πόλης με ισοϋψείς καμπύλες είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται παγκόσμια και έκτοτε ακολουθείται σε κάθε χαρτογράφηση.

Κατά τη διάρκεια των εκσκαφών για τη θεμελίωση οχυρού στην περιοχή της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου, υπό την επίβλεψη του Dufour,  αποκαλύπτονται αρχαιολογικά ευρήματα που αργότερα ταυτίζονται με τον ναό της Αρτέμιδας.

Τον Ιούνη του 1813 τραυματίζεται  από αγγλική βολή στη Λευκίμμη.

Ο τραυματισμός του αυτός και η αντίστοιχη εμπειρία του ως ηγέτη του Ομοσπονδιακού Στρατού της Ελβετίας, τον ευαισθητοποιούν και το1863, μαζί με τον Henri Dunand και τον Gustave Moynier, δημιουργούν το Ίδρυμα Συμπαράστασης στους Τραυματίες Στρατιωτικούς. Εξέλιξη του Ιδρύματος αυτού είναι η σημερινή Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού. Ο Dufour είναι πρώτος  πρόεδρος του αρχικού Ιδρύματος.

Μετά το Βατερλώ, επιστρέφει  στην Ελβετία, και ακολουθεί λαμπρή επιστημονική και στρατιωτική σταδιοδρομία που τον καθιστά εθνικό ήρωα της χώρας του.

«Τα χρόνια στην Κέρκυρα, 1810-1814»

 Η έκδοση (80 σελίδων) περιλάμβάνει τρείς ενότητες οι οποίες αναφέρονται στα στάδια της ζωής και της σταδιοδρομίας του Dufour, με έμφαση στη σχέση του με την Κέρκυρα:

  • J. Langendorf: Guillaume Henri Dufour.
  • Yves Buyle-Bodin: Guillaume Henri Dufour, ένας απόφοιτος της Πολυτεχνικής Σχολής Παρισίων αποσπασμένος στην Κέρκυρα (1810-1814).
  • Σοφία Μωραΐτη: Ο στρατηγός Guillaume Henri Dufour και ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας στην Ευρώπη του 19ου αιώνα.

Ο τόμος περιλαμβάνει επίσης σειρά χαρτών της Κέρκυρας, σχεδιαγραμμάτων και φωτογραφιών του Dufour.

Πρόπλασμα του Παλιού Φρουρίου, 1810 σχεδιασμένο με βάση το χάρτη των οχυρώσεων του Dufour (Paris, Musee des Plans-reliefs)

Πρόπλασμα του Παλιού Φρουρίου, 1810 σχεδιασμένο με βάση το χάρτη των οχυρώσεων του Dufour (Paris, Musee des Plans-reliefs)

Ο τραυματισμός του Dufour στην Κέρκυρα τον Ιούνη του 1813

Ο τραυματισμός του Dufour στην Κέρκυρα τον Ιούνη του 1813

«… λυπούμαστε τόσο αφήνοντάς την…»

Γράφει σε επιστολή του στις 28 Ιούνη 1814 όταν η Κέρκυρα είναι πια υπό αγγλική κατοχή και οι Γάλλοι την εγκαταλείπουν:

«Είμαστε χίλιοι εξακόσιοι στη ναυαρχίδα “Le Sceptre” των ογδόντα κανονιών. Το βράδυ μιας ωραίας μέρας, όλα μας τα πλοία άνοιξαν τα πανιά τους και, ωθούμενα από ελαφρό άνεμο, απομακρύνθηκαν από την πόλη, την οποία αν και είχαμε καταραστεί πολλές φορές όσο την κατοικούσαμε, λυπούμαστε τόσο αφήνοντάς την. Η στρατιωτική μπάντα παιάνιζε. Το κανόνι μας απαντούσε στο αγγλικό.  Ήταν ένα

θαυμάσιο θέαμα, αλλά πολύ λυπηρό.»

Λίγες μέρες αργότερα ο Dufour αποβιβάζεται στη Μασσαλία και κατευθύνεται στη Grenoble με τη μονάδα του. Επανέρχεται σε ενεργό υπηρεσία κατά την περίοδο της «Αυτοκρατορίας των 100 ημερών» συμβάλλοντας στην άμυνα της Λυών.

Όταν αποστρατεύεται από τις γαλλικές βασιλικές αρχές, επιστρέφει στη Γενεύη. Παραμένει πάντα πιστός στην υπηρεσία του ως Γάλλος αξιωματικός, υπερήφανος για το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και υπόχρεος για την εκπαίδευση που είχε λάβει στη Γαλλία και στην Κέρκυρα.

Στην Ευρώπη του 19ου αιώνα

Σημειώνει επίσης η Σοφία Μωραΐτη γράφοντας για τους παράλληλους βίους Dufour και Καποδίστρια:

«Εκτός από την προσφορά τους στην πατρίδα και τη θυσία τους γι’ αυτήν, ένα άλλο κοινό προτέρημα των δύο ανδρών ήταν η φιλανθρωπία τους. Ο Dufour είναι περισσότερο γνωστός ως αξιωματικός ή μηχανικός. Ήταν όμως ένα από τα πέντε μέλη της Επιτροπής – τα άλλα τέσσερα ήταν οι Henri Dunant, Louis Appia, Theodore Maunoir και Gustave Moynier που συνέλαβαν την ιδέα της περίθαλψης των πληγωμένων στα πεδία των μαχών. Χάρη στον Dufour και στις πολλές γνωριμίες του στο εξωτερικό συνήλθε η διάσκεψη του 1864 στο τέλος της οποίας υπεγράφη η Συνθήκη της Γενεύης που απετέλεσε τη βάση για την ίδρυση του Ερυθρού Σταυρού. Ο Καποδίστριας είναι γνωστός για τη βοήθεια που παρείχε στις πτωχές οικογένειες των Ελλήνων με την παροχή τροφής και φροντίδας καθώς επίσης και για την εκπαίδευση των νέων. Μερίμνησε για τη διδασκαλία των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών στα σχολεία που ίδρυσε στην Ελλάδα … Μέσω της Φιλομούσου Εταιρείας και των πολλών φιλελληνικών οργανώσεων της Ευρώπης παρείχε κάθε δυνατή βοήθεια στους υπόδουλους Έλληνες».

 

Γιώργος Ζούμπος

 

* * *