«Οι σκοποί και τα ιδανικά της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη εμπνέονταν από τα ιδανικά της Εθνικής Αντίστασης και της Ε.Π.Ο.Ν και ξεσήκωσαν τον ενθουσιασμό της νέας γενιάς»

Στις 22 Μάη 1963 δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη από παρακρατικούς ο βουλευτής της Ε.Δ.Α. Γρηγόρης Λαμπράκης. Η δολοφονία του συγκλονίζει το λαό και η επίδραση στη νεολαία έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία λίγες μέρες αργότρεα, στις 8 Ιούνη, της «Δημοκρατικής Κίνησης Νέων Γρηγόρης Λαμπράκης» με βασικούς σκοπούς:

  • Αγώνα για την Ειρήνη και γενικό αφοπλισμό
  • Υπεράσπιση της Δημοκρατίας και διεύρυνση των λαϊκών ελευθεριών.
  • Προάσπιση και διεκδίκηση των δικαιωμάτων της νεολαίας στη ζωή, τη μόρφωση, τη δουλειά και τον πολιτισμό.

Λίγους μήνες αργότερα, στις 14 Σεπτέμβρη 1964, η οργάνωση συγχωνεύεται με τη Νεολαία της Ε.Δ.Α.  και αποτελούν τη «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη».

Στις 28 Μάρτη με 1 Απρίλη 1965 πραγματοποιείται το πρώτο Συνέδριο, το οποίο αποτελεί σταθμό στην ιστορία της ελληνικής νεολαίας, και εκλέγει πρόεδρο της οργάνωσης το Μίκη Θεοδωράκη.

Η δράση της Δ.Ν.Λ. προκαλεί έντονες αντιδράσεις κύκλων της Ε.Ρ.Ε. και της Ένωσης Κέντρου οι οποίοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν τις δραστηριότητές της που συγκινούν όλο και περισσότερους νεολαίους. Ενδεικτικό της απήχησης στη νεολαία είναι ότι λίγο μετά την ίδρυσή της η Δ.Ν.Λ. έχει περί τα 15.000 μέλη, ενώ παραμονές της επιβολής της απριλιανής χούντας φτάνει τις 70.000.

 Η εγκύκλιος 1010 του 1965

 Η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου προσπαθεί να περιορίσει τη συμμετοχή μαθητών στη «Νεολαία Λαμπράκη» και στις 11 Μάρτη 1965 ο πρόεδρός της και υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου στέλνει σε όλα τα σχολεία τη γνωστή εγκύκλιο 1010 η οποία αναδιανέμεται με εμπιστευτικό έγγραφο (2/15-3-1965) στα σχολεία της Κέρκυρας από τα Γιάννενα μέσω της Γενικής Επιθεώρησης Μ.Ε. με την προσθήκη στο διαβιβαστικό έγγραφο  του αναπληρωτή Γενικού Επιθεωρητή Οδ. Φραγκούλη: «Παρακαλούμεν όπως εις το τέλος εκάστου μηνός υποβάλητε ημίν σχετικήν έκθεσιν δια τα περαιτέρω».

Αναφέρει η εγκύκλιος:

«Πανταχόθεν καταγγέλλεται, ότι η Κομμουνιστική Νεολαία Λαμπράκη καταβάλλει μεγάλας προσπαθείας προσεταιρισμού μαθητών των Γυμνασίων.

Βεβαίως, εφ’ όσον διεπιστώθη ποσοστόν 12% οπαδών της ΕΔΑ κατάτας τελευταίας εκλογάς, ευνόητον είναι ότι θα υπάρχουν και μαθηταί εμποτισμένοι από τας οικογενείας των με αριστεράν ιδεολογίαν. Και αυτούς, βεβαίως, κατά πρώτον λόγον, θα χρησιμοποιεί η Κομμουνιστική προπαγάνδα προς προσηλυτισμόν των Νέων.

Εφιστώ δια τούτο και πάλιν την προσοχήν όλων των Kαθηγητών των Γυμνασίων και τους καθιστώ υπευθύνους δια πάσαν σχετικήν δραστηριότητα της Νεολαίας Λαμπράκη.

Ο Κομμουνισμός είναι εχθρός και του Έθνους και της Δημοκρατίας. Και τούτο πρέπει να καταστή συνείδησις της Νέας Γενεάς.

Ο Eθνικός φρονηματισμός, καθώς και η ηθική και πολιτική αγωγή των μαθητών είναι η πρώτη αποστολή του Διδασκάλου. Και εις αυτήν οφείλουν να επιδοθούν.

Τα ιδικά μας ιδανικά είναι τα ιδανικά του Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού. Ελευθερία (Eθνική και Πολιτική) και δικαιοσύνη, αγάπη και θυσία. Αυτά είναι τα ιδεώδη μας και με αυτά πρέπει να εμποτισθή η Νέα Γενεά: Ελλάς και Δημοκρατία. Aληθής Δημοκρατία.

Πάσα εκτροπή πρέπει να κολάζεται αυστηρότητα. Και αν συμβή να υπάρξουν διδάσκαλοι, όχι ανήκοντες, αλλά και απλώς συμπαθούντες, ή ανεχόμενοι την κομμουνιστικήν προπαγάνδαν δεν έχουν θέσιν εις την Εκπαίδευσιν.

Όσοι πιστεύουν εις τα ιδεώδη των, τα υπερασπίζουν. Και την υπεράσπισιν των Ιδανικών μας και την έμπνευσιν της Νέας Γενεάς, έχει αναθέσει η Ελληνική Δημοκρατία εις τον Εκπαιδευτικόν κόσμον.

Γνωρίζω, ότι έχουν μέχρι τούδε εκδοθή υπό του Υπουργείου Παιδείας πολλαί σχετικαί εγκύκλιοι. Αλλά επεθύμουν, λόγω της μεγάλης σοβαρότητος του θέματος, να επικοινωνήσω και εγώ προσωπικώς μεθ’ υμών.

Παρακαλώ, όπως εις το τέλος εκάστου μηνός υποβάλλητε (Υπουργείον Παιδείας -Γραφείον Υπουργού) εμπιστευτικώς σχετικήν έκθεσιν.

Δεχθήτε και διαβιβάσατε προς άπαντας, διδάσκοντας και

διδασκομένους, τους εγκαρδίους χαιρετισμούς μου.

 Στην Κέρκυρα

 Η «Νεολαία Λαμπράκη» ιδρύθηκε στην Κέρκυρα το Σεπτέμβρη του 1964 από νεολαίους της Ε.Δ.Α. και άλλους δημοκράτες, ενώ εκατοντάδες  ήταν οι νέοι που πύκνωσαν τις γραμμές της.

Στις 24 Οκτώβρη στο κινηματοθέατρο «Παλλάς» δόθηκαν δύο συναυλίες με το Μίκη Θεοδωράκη, το Μπιθικώτση και άλλους καλλιτέχνες. Το ακροατήριο ξεπέρασε τις 2.500  άτομα παρά την αστυνομοκρατία μέσα και έξω από την αίθουσα. Απαγορεύτηκε ακόμα και το ρίξιμο γαρυφάλλων στους καλλιτέχνες από τους εξώστες.

Το συμβούλιο των «Λαμπράκηδων» της Κέρκυρας αποτελούσαν οι:

  • Γιώργος Βαρότσης (πρόεδρο)
  • Νίκος Σαρακηνός (ειδικός γραμματέας)
  • Στέφανος Ριζικάρης (ταμίας)
  • Κώστας Κρητικός (μέλος)
  • Νίκος Παγιάτης (μέλος)
  • Σπύρος Σκέμπρης (μέλος)
  • Δημήτρης Στραβοράβδης (μέλος)

Η λέσχη της Οργάνωσης βρίσκονταν στην Νικηφόρου Θεοτόκη (στο κτίριο όπου μέχρι σήμερα το πρακτορείο Καραλή) και κάθε βράδυ, παρά τις αστυνομικές διώξεις, δεκάδες νέοι σύχναζαν εκεί. Πολλές φορές συλλαμβάνονταν νέοι επειδή φορούσαν το σήμα της οργάνωσης ή έκαναν έρανο.

Παρά τα μέτρα όμως, η επιρροή της Οργάνωσης δυνάμωνε, κάτι που αποτυπώνεται και στις εγκυκλίους (εκτός από την 1010 που ήδη αναφέραμε) οι οποίες στέλνονταν στα σχολεία διατάζοντας μέτρα για να περιοριστεί η συμμετοχή των μαθητών. Πολλοί νέοι παρακολουθούσαν τις διαλέξεις με προοδευτικούς ομιλητές (όπως ο παλαίμαχος Νίκος Βαρότσης), κάτι πρωτόγνωρο για την Κέρκυρα.

 Η πυρπόληση των γραφείων και ο χορός

 Το Φλεβάρη του 1966 η λέσχη πυρπολήθηκε. Δεν έγινε αστυνομική έρευνα και η υπόθεση επίσημα έκλεισε, ενώ ανεπίσημα η φωτιά αποδόθηκε σε τσιγάρο από μέλος που διανυκτέρευε εκεί. Μόνο 33 χρόνια αργότερα, σε μια προσωπική συζήτηση παλιού στελέχους των «Λαμπράκηδων»,  αποκαλύφθηκε η πραγματικότητα.

Ήταν τέτοια όμως η συμπαράσταση του κόσμου, ώστε παρά τις ζημίες που υπέστησαν σπίτια και μαγαζιά κάτω από τη λέσχη, ουδείς δέχτηκε να αποζημιωθεί, ενώ λίγες μέρες αργότερα ο χορός στο Φοίνικα σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία. Εκείνη την εποχή τα μέλη της Οργάνωσης ήταν γύρω στα χίλια, αλλά οι επιρροές πολύ περισσότερες.

 Στο υπόλοιπο νησί

 Λέσχες υπήρχαν εκτός από την πόλη και στον Αγρό, Άη Μαθιά, Βαλανειό, Βελονάδες, Γιαννάδες, Καρουσάδες, Νυμφές, Ποτάμι Λευκίμμης και Ριγγλάδες, ενώ οργανώσεις στα χωριά: Άγιοι Δέκα, Δάφνη, Δροσάτο, Επίσκεψη, Καβαλούρι, Κασσιώπη, Λιαπάδες, Μεσσαριά, Περίθεια, Σωκράκι και Χωροεπισκόπους.

Μέλη της οργάνωσης, με επικεφαλής το γραμματέα Γιώργο Βαρότση, έλαβαν μέρος και στις τρεις μαραθώνιες πορείες (1964, 1965, 1966).

 Δικτατορία

 Η δραστηριότητα της Δ.Ν. Λαμπράκη διακόπηκε από τη Δικτατορία της  21ης Απρίλη 1967, ο γραμματέας της οργάνωσης πιάστηκε και εκτοπίστηκε στη Γυάρο, ενώ συνελήφθη και το στέλεχος Στέλιος Γραμματικός.

 Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο συντάχθηκε κύρια με βάση τις αναμνήσεις, από εκείνη την περίοδο,  του συμπολίτη Στέφανου Ριζικάρη.

Γιώργος Ζούμπος
http://bibliokerkyra.blogspot.it/

όπως δημοσιεύτηκε στην εφημ. «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 09-04-2011

 

* * *