Ο Ιωάννης Καποδίστριας (1778-1831), η μεγαλύτερη προσωπικότητα της Κέρκυρας του 19ου αιώνα. Σπούδασε Ιατρική στην Πάδοβα, αλλά τον προσήλκυσε η διπλωματία και έφθασε στο αξίωμα του Υπουργού των Εξωτερικών της Τσαρικής Ρωσίας. Ήταν ο εμπνευστής του σύγχρονου πολιτεύματος της Ελβετίας (Καντόνια). Ο Καποδίστριας ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης του Νεώτερου Ελληνικού Κράτους,
που έθεσε τα θεμέλια μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών για τις επόμενες γενιές.

Ο Παύλος Προσαλέντης (1784-1837), γλύπτης και ζωγράφος, σπούδασε στη σχολή του μεγάλου Αντόνιο Κανόβα. Σε ηλικία 25 ετών,έγινε καθηγητής στην Ιόνιο Ακαδημία Επιστημών, που ιδρύθηκε από τους Γάλλους.Αργότερα ίδρυσε δική του σχολή ζωγραφικής και γλυπτικής (1813). Τα γλυπτά του, Έρως Λέανδρος και Αφροδίτη, βρίσκονται στο Λονδίνο. Τα ζωγραφικά του έργα των Αγ. Δημητρίου και Αγ. Γεωργίου βρίσκονται στο Μοναστήρι της Πλατυτέρας στην πόλη της Κέρκυρας. Το γνωστότερο γλυπτό του έργο είναι η προτομή του Λόρδου Άνταμ, Υψίστου Αρμοστή των Ιονίων Νήσων επί
Αγγλοκρατίας, μπροστά στα Ανάκτορα των Αγ. Μιχαήλ και Γεωργίου, του σημερινού Μουσείου Ααιατικής Τέχνης.

Παύλος Προσαλέντης

Ο υιός του, Σπύρος Προσαλέντης (1830-1876), επίσης ζωγράφος γνωστότερος για τις εικόνες του, δείγματα των οποίων κοσμούν το τέμπλο του Αγ. Σπυρίδωνα, στην πόλη.
Ο Ανδρέας Μουστοξύδης (1775-1860), με νομικές σπουδές στην Πάδοβα, που συνέγραψε την ιστορία της Κέρκυρας στα δέκα εννέα του χρόνια και υπήρξε έκτοτε η κλασσική ιστορική πηγή για πολλές γενιές. Ήταν μέλος του Αυτοκρατορικού Ινστιτούτου της Γαλλίας και των Αυτοκρατορικών Ακαδημιών Βερολίνου και Μονάχου.

Ο εθνικός συνθέτης, Νικόλαος Χαλικιόπουλος – Μάντζαρος (1795 – 1872), που συνέθεσε πάνω στο ποίημα του φίλου του ποιητή Διονυσίου Σολωμού, τον “Ύμνο στην Ελευθερία”, τον Εθνικό Ύμνο. Ο Μάντζαρος σπούδασε στην περίφημη Μουσική Σχολή του Αγίου Σεβαστιανού της Νάπολης, ενώ σε μια πιο ώριμη ηλικία δίδαξε στην Φιλαρμονική Εταιρεία της Κέρκυρας. Ήταν πολυγραφότατος συνθέτης, με πλούσιο έργο (24 συμφωνίες, 5 λειτουργίες, κομμάτια για πιάνο, εμβατήρια, βάλς, τραγούδια κ.λ.π.).

Ο Διονύσιος Σολωμός (1798-1857), ήταν η αδιαμφισβήτητη προσωπικότητα των Ελληνικών Γραμμάτων του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Παρ΄ ότι Ζακυνθινός, έζησε τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του στην Κέρκυρα. Μαζί με τον Μάντζαρο επηρέασε μια ολόκληρη γενιά ποιητών, συνθετών και μεταφραστών, που συνέχισαν το έργο του. Στο Μουσείο που φέρει το όνομά του στην πόλη, επί της οδού Αρσενίου, μπορεί κανείς να θαυμάσει αντικείμενα και αρχιακό υλικό του ποιητή.

Ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Χρόνης (1800-1879), ένας από τους πρώτους αρχιτέκτονες του Νεοελληνικού Κράτους (1830). Σπούδασε στην Κέρκυρα, την Βενετία και την περίφημη Ακαδημία του Σαν Λούκα της Ρώμης. Άφησε σημαντικό αρχιτεκτονικό έργο στην Κέρκυρα, με δημόσια κτίρια, αρχοντικά, εξοχικές επαύλεις, που σήμερα έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά μνημεία και έργα τέχνης.

Ο πολιτικός Ιάκωβος Πολυλάς (1826-1898), γνώστης πολλών ευρωπαϊκών γλωσσών και της αρχαίας ελληνικής, που διέτρεψε ως διευθυντής της Δημόσιας Βιβλιοθήκης. Μετέφρασε την “Καταιγίδα” του Σαίξπηρ και εξέδωσε τα ποιήματα του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού.

Ο Γεώργιος Θεοτόκης (1844-1916), που σπούδασε Νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία και το Παρίσι. Διέπρεψε στην πολιτική, σαν Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Παιδείας, Εσωτερικών και τέλος ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Ο ποιητής Γεώργιος Καλοσγούρος (1853-1902), γνώστης πολλών ευρωπαϊκών γλωσσών και των Λατινικών. Μετέφρασε έργα των
Αισχύλου, Θεόφραστου, Σίλλερ, Τορκουάτο Τάσσο, Σαίξπηρ, Ούγκο Φόσκολο και τα ιταλικά ποιήματα του Σολωμού. Σημαντικότερη μετάφρασή του, ήταν αυτή της “Κόλασης” του Δάντη στην δημοτική.

Ο Άγγελος Γιαλλινάς (1857-1939), που θεωρείται ο αξιολογότερος της Ιονίου Σχολής. Η έκθεσή του στο Παρίσι του 1906, προκάλεσε διθυραμβικές κριτικές και σήμερα οι υδατογραφίες του βρίσκονται σε πολύ ψηλές τιμές, σε πλειστηριασμούς Τέχνης στο Λονδίνο και την Αθήνα.

Ο χαράκτης Νίκος Βεντούρας (1899-1990), ζωγράφος και λιθογράφος, με έργο εμπευσμένο από την ύπαιθρο και την ιστορία της Κέρκυρας.

Ο ποιητής των “σονέτων” Λορέντζος Μαβίλης (1860 – 1912), με κλασσικές σπουδές, γνώσεις φιλοσοφίας, γλωσολογίας, Γερμανικών και Σανσκριτικών. Μετέφρασε την Οδύσσεια και την Ιλιάδα του Ομήρου, καθώς και την Θεία Κωμωδία του Δάντη. Επίσης, στο μεταφραστικό του έργο συμπεριλαμβάνονται ποιήματα του Μπάυρον, Σέλλεϋ και Τένυσον.

Ο συνθέτης Σπύρος Σαμαράς (1861-1917), συγκαταλέγεται στη σχολή σύνθεσης των “vcristi”, μαζί με τους Λέονκαβάλλο και Πουτσίνι.Συνέθεσε πολλές όπερες, αλλά έγινε παγκόσμια γνωστός από την εισαγωγή της όπερας “Ρέα”, που υπάγεται έκτοτε στις εορταστικές εκδηλώσεις της έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων, σε στίχους του ποιητή Κωστή Παλαμά.

Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Θεοτόκης (1827-1923), από τις σημαντικότερες μορφές των Επτανησιακών Γραμμάτων. Ταξίδεψε πολύ στην Ευρώπη και σπούδασε στο Παρίσι και στο Βερολίνο. Ήταν εξαίρεστος γνώστης των ευρωπαϊκών γλωσσών, αλλά και της Λατινικής, της Ρωσσικής, Εβραϊκής και Σανσκριτικής λογοτεχνίας. Μετέφρασε Σαίξπιρ, Φλώμπερ, Ράσσελ, Χαϊνε και Σίλλερ.

Η Ειρήνη Δενδρινού (1879-1971), εξέχουσα μορφή της λογοτεχνικής Κέρκυρας του 20ου αιώνα, εκδότρια της ΚερκυραϊκήςΑνθολογίας, αγωνίστρια της γυναικείας χειραφέτησης, με εξ΄ίσου σημαντικό κοινωνικό έργο.

* * *