Κερκυραϊκή ναυτική ιστορία

«Επί των υφάλων δε τούτων προσέκρουσεν η Μυκάλη την 3ην πρωινήν ώραν χθες»

 

Το ατμόπλοιο «Μυκάλη» με τα σινιάλα της εταιρείας Παληού στην τσιμινιέρα του (περίοδος 1919-1925)

Από την Ένωση μέχρι και το Μεσοπόλεμο, μοναδικό συγκοινωνιακό μέσο από την Κέρκυρα προς Πειραιά, Πάτρα και εξωτερικό αποτελούν τα ατμόπλοια και άλλα μικrότερα σκάφη. Από το 1925 ως το 1940 προστίθενται και οι αεράκατοι αγγλικών, γαλλικών ή ιταλικών εταιρειων οι οποίες εξυπηρετούν τη διακινηση ταχυδρομείου και μικρού αριθμού επιβατών, με σχετικά υψηλό κοστος.

Το ατμόπλοιο «Μυκάλη»

Ένα από τα πλοία τα οποία εξυπηρετούν στις αρχές του 20ου αιώνα τη γραμμή προς Brindisi είναι το επιβατηγό ατμόπλοιο «Μυκάλη». Ναυπηγείται ως «Eldorado» το 1885 στο ναυπηγείο Earle’s Shipbulding στο East Riding of Yorkshire της Αγγλίας για λογαριασμό της εταιρείας T.Wilson & Co.

Είναι ένα όμορφο σκαρί με μήκος 235 πόδια, πλάτος 30, βύθισμα 15 και διαθέτει ενδιαιτήματα για 86 επιβάτες στην πρώτη θέση. Το εκτόπισμά του είναι 935 τόνοι και μια μηχανή τριπλής εκτόνωσης τροφοδοτούμενη από δύο λέβητες αποδίδει ισχύ 300 ίππων που του επιτρέπει να αναπτύξει ταχύτητα τουλάχιστον 14 κόμβων.

H «Μυκάλη» στον Πειραιά με τα σινιάλα της εταιρείας Παληού, πιθανόν κατά την περίοδο της καταστροφής στη Μικρά Ασία

Λίγους μήνες μετά  τη ναυπήγησή του αγοράζεται από την Ελληνική κυβέρνηση, παίρνει το όνομα «Μυκάλη» και χρησιμοποιείται μεχρι το 1887 ως οπλιταγωγό στις επιχειρήσεις της Θεσσαλίας, για την παροχή βοήθειας στην Κρήτη 1898-1902, στους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 1912-15 και την εκστρατεία της Μικράς Ασίας 1920 – 22. Στα 1900 συμμετέχει και στην έρευνα στα Αντικύθηρα οπότε βρίσκεται και ο γνωστός «Μηχανισμός των Αντικυθήρων».

Το διάστημα 1886-1893 παραχωρείται στην Ατμοπλοΐα Σύρου με τη συμφωνία να το εκμεταλλεύεται ως επιβατηγό όταν δεν υπάρχουν στρατιωτικές ανάγκες και δρομολογείται στη γραμμή Σύρος-Κωσταντινούπολη-Αλεξάνδρεια. Την περίοδο 1893-1916 αγοράζεται από τη «Νέα Ατμοπλοϊα» των McDowall & Barbour και την περίοδο 1919-1925 περνά στην Ελληνικη Εταιρεία Θαλασσών Επιχειρήσεων του Παληού. Την περίοδο 1925-26 αγοράζεται από την ακτοπλοία Μανταφούνη και στα 1926 από την ακτοπλοϊκή εταιρία Τόγια, η οποία με το όνομα «Μυκάλη –Τόγια»,το κρατά μέχρι το το 1933, οπότε πηγαινει για σκραπ, ενώ από το 1900 ως το 1929 εξυπηρετεί τη γραμμή Πάτρα- Σάμη-Ιθάκη-Κέρκυρα-Αγ.Σαράντα-Brindisi και ευκαιριακά γραμμές στο Αιγαίο. Μάλιστα στις 21 Μάη του 1915, λόγω των πολεμικών επιχειρήσεων αντί Brindisi πάει στην Gallipoli μερικά χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Lecce, μέσα στον κολπο του Τάραντα.
Ήταν ένα πλοίο που αγαπήθηκε για τη μεγάλη του προσφορά τόσο στην ειρήνη όσο και στον πόλεμο.

Η ιταλική Aero Espresso

Ο Μεσοπόλεμος είναι η «χρησή εποχή» των υδροπλάνων και η Κέρκυρα αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό για τις μεγαλύτερες  εταιρείες της εποχής. Η Aero Espresso Italiana συνδέει στα 1930 το Brindisi με την Αθήνα και κατά καιρούς επεκτείνει το δρομολόγιό της μέχρι τη Ρόδο (ιταλοκρατούμενη εκείνη την εποχή) ή την Κωνσταντινούπολη.
Την εποχή στην οποία αναφερόμαστε, χρησιμοποιεί αερακάτους τύπου Dornier Wal και μια από αυτές έχει τα στοιχεία  Ι-ΑΖΑΑ. Είναι ένα καινουργιο σκάφος πουτέθηκε σε υπηρεσία το 1927 και έχει έδρα το Brindisi.

Η ιταλική αεράκατος Ι-ΑΖΑΑ η οποία στις 10 Μαη του 1930 πραγματοποίησε αναγκαστική προσθαλάσσωση κοντά στους Οθωνούς.

 Αεροπορικο και ναυτικό ατύχημα

 Στις 2 το μεσημέρι του Σαββάτου 10 Μάη 1930 η αεράκατος Ι-ΑΖΑΑ που εκτελεί το δρομολόγιο Αθήνα – Brindisi, προσθαλασσσώνεται λόγω μηχανικής βλάβης κοντά στο Μαθράκι και μισή ώρα αργότερα προσεγγιζει τους Οθωνούς. Στο ταξίδι αυτό μεταφέρει 8 άτομα, δύο από τα οποία είναι ο έλληνας πρόξενος στις Συρακούσες και ο ανταποκριτής της εφημερίδας «Ελληνική» στο Μιλάνο, Γ. Παπαμανώλης. Όλοι οι επιβαίνοντες αποβιβάζονται σώοι στους Οθωνούς.

Ο κυβερνήτης ενημερώνει με τον ασύρματο την εταιρεία και ζητά να αποσταλούν με το πλοίο της γραμμής τα απαραίτητα ανταλλακτικά για να επισκευαστεί η μηχανή. Τα υλικά φορτώνονται στη «Μυκάλη» η οποία αποπλέει για την Κέρκυρα το ίδιο απόγευμα, με τελικό προορισμό τον Πειραιά.

Ξημερώματα της Κυριακής, περίπου στις 3, ενώ η «Μυκάλη» πλησιάζει τους Οθωνούς,  υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες προσκρούει σε ύφαλο και υφίσταται εκτεταμένα ρήγματα, χωρίς ευτυχώς να υπάρξουν θύματα. Οι επιβάτες αποβιβάζονται με τις βάρκες του πλοίου στο νησί από όπου σύντομα τους παραλαμβάνει άλλο ατμόπλοιο της γραμμής.

Την επόμενη μέρα φθάνει στους Οθωνούς με το καταδιωκτικό του λιμεναρχείου ο λιμενάρχης Κέρκυρας Δουκάκος προκειμένου να κάνει ανακρίσεις για τα αίτια της αδικαιολόγητης προσάραξης. Το καταδιωκτικό έχει κυβερνήτη τον παξινό δόκιμο υποκελευστή  Σπ.Μακρή.

Στον τόπο του ατυχήματος σπεύδει το ναυαγοσωστικό «Βύρων», ενώ από τον Πειραιά φθάνουν σύντομα στο νησι τα ναυαγωστικά «Salvage» της εταιρείας Μάτσα, «Μίμης» και «Άγιος Νικόλαος» στο οποίο επιβαίνει και ο πλοιοκτήτης Ε. Τόγιας. Μαζί με τον πλοιοκτήτη φθάνει ο αντιπρόσωπος της εταιρείας στην Κέρκυρα Ηρακλής Μπογδάνος και  ο αντιπρόσωπος στους Αγιους Σαράντα Μαρτόπουλος. Απειλείται επεισόδιο ανάμεσα στον πλοιοκτήτη και τον καπετάνιο και ο τελευταίος αναγκάζεται να μείνει στο νησί, στο σπίτι του παπά.

Γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για την αποκόλληση της «Μυκάλης» αλλά η επιχείρηση είναι δύσκολη. Οπωσδήποτε, δεκαπέντε μέρες αργότερα η επιχείρηση τελειώνει και η «Μυκάλη» κατευθύνεται προς το λιμάνι της Κέρκυρας. Για τρία ακόμα χρόνια  διασχίζει τα γνώριμά της νερά του Ιονίου μέχρι να αποσυρθεί για διάλυση το 1933.

 Γιώργος Ζούμπος

 

ΠΗΓΕΣ

  • www.nautilia.gr
  • www.gavs.it
  • Εφημ. «Μακεδονια», φ. 13-05-1930
  • Εφημ. «Σκριπ», φ. 13-05-1930, 14-05-1930
  • Εφημ. «Ριζοσπάστης», φ. 26-05-1930
  • Εφημ. «Παξοί», φ. 114/1930
  • Προφορική μαρτυρία η οποία διασώθηκε από τον κ. Σπύρο Μακρή. Την επισήμανση του συμβάντος και την ύπαρξη της προαναφερόμενης μαρτυρίας οφείλουμε στο Γιάννη Δόικα.
Όπως δημοσιεύτηκε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 24/01/2015
* * *