Για τα 300 χρόνια
Μια άγνωστη πτυχή της πολιορκίας είναι οι καταγραφές θανάτων από τους ιερείς της εποχής. Παρουσιάζουμε μερικές από αυτές, από τις Ληξιαρχικές Πράξεις των Εκκλησιών της εποχής, διευκρινίζοντας ότι το θέμα δεν εξαντλείται.
«Από τον απερασμένο μίναν Ιούνιον στις 24 ημέρα Κιριακή το γενέσιον του τιμίου ενδόξου προφίτου προδρόμου και βαπτιστού Ιωάννου στις 10 όρες, ήρθε μέσα στο στενό με ογδόντα καράβια, τρις σουλτάνες και μπαρμπαρέσικα δεκατρία κάτεργα και είκοσι πέντε γαλιότες κι άραξε στο βιβάρι.
1716 Ιουλίου 27 απέτυχε της παρούσης ζωής ο Γιωργάκης λεγόμενος μολοχάς από μια μπάλα που εβάρεσε στην πόρτα του κάστρου κι εβγήκε η σκέντζα του μαρμάρου και του ετζάκισε δίο πλεβρά ήταν χρονόν ήκοσι οκτό ιντζίρκα ήμαστε ασετίδη από τους Τούρκους.
1716 Αυγούστου 3, απέτυχε της παρούσης ζωής ο Σιόρ Αντρούτσος Γιανιότης από μια κανονιά στα μουράγια της πόρτας Ρεμούντας του επήρε το κεφάλη, ήτον χρονόν πενήντα ιντζίρκα
1716 Αυγούστου 8 απέτυχε της παρούσης ζωής ο μισέρ Αλ(ι)βήζης ντομαράς ταγγάρης από μία σκεπετιά στα μουράγια στο κάστρο το κενούργιο, ήταν χρονόν σαράντα ιντζίρκα
1716 Αυγούστου 21 απότυχε της παρούσης ζωής η κυράτζα Λουζιέτα γηνή του μισέρ Τζόρτζη παβλούτζου από το Μαντούκι, η ανάγκη της από μία μπόμπα που της ετζάκισε το ποδάρι, την εβιζιτάριζε ένας τζελέντες Φράγγος, ήταν χρόνον πενήντα ιντζίρκα»
«1716 Αυγούστου 11 ημέρα σάβατο. Απέτυχε της παρούσης ζωής ο στυλιανός σορορός από την γαρίτζα, ο οποίος από ταις μπάλαις οπού έριχναν οι θεοκαταραμένοι τούρκοι τον ελάβωσαν, ήταν ο στυλιανός ημέραις 22 χωρίς ιατρόν, ήταν χρονόν 26
Τη αυτή ημέρα έφυγαν κι οι τούρκοι από το βουνό του παντοκρατόρου Χ(ριστού) και κυρίας Ευαγγελιστρίας αφίνοντας με μεγάλον φόβον την μέζαν ντους άνθους (ανθρώπους) κανόνια εις διάφορα πόστα, πούλβερι κι παν άλλο κι δια τούτο ας είναι δοξασμένο το όνομα του εσταυρωμένου Χυ (Χριστού), κι των αγίων των προστατών ταύτης της πόλεως
Στυλιανός ιερεύς ο μουλιανός»
«1716 Αυγούστου 14 απότηχαι της παρούσης ζοής ο αντόνης μπεναρδής υιός του ποτέ Γεοργήου από μήαν μπάλα οπού τον εβάρεσε στο γκερόν του πολέμου κι από αυτήν εμαλυνηάρισε κι τον εβηζητάριζε ιατρός στο κάστρο το παλεόν μα δεν τον εξέρο ποιός ήτον. εθάπτηκε ης τη μονή της υπεραγίας θεοτόκου της Ελεούσας εις το μπόργω του ποταμού και ήτον εις τηλυκύαν εος χρονόν ήκοσι οκτώ.
Δημήτρης ιερεύς ο Βραχλιότης εφημέριος της άνωθεν μονής»
«1716 Ιουνίου 30 απέτυχε της παρούσης ζωής η κυράτζα μαριετούλα γυνή του κυρ γιώργου Ρέγγι από χωρίου Κορακιάνας, από θανατήτες ιατρόν δεν είχε δια την καταδρομήν του πολέμου, ήτον χρόνον 50.
Τη αυτή απέτυχε κι ένα παιδί αρσενικό του παπά Πέτρου Δαφνή από την στρογγιλήν ήτον έως χρόνον 4 η ασθένειά του ήτον κτικιό παλαιόν ιατρόν δεν είχε δια το ασένιο.
Πέτρος ιερεύς φακιολάς εφημέριος»
«1716 Αυγούστου 3, έθαψα παιδιά αρσενικά κι θηλυκά κι γυναίκες κι άνδρες ξεχωρίταις τους οποίους δεν τους ενωτάρισα δια την καταδρομήν του πολέμου επειδή και το μαγγιστράτο ασηκώθη οπού να ήτον υποψία πανούκλας αλλά από την αλλαγήν του τοπίου και αέρος και της πτωχίας.
Εις ταις έντεκα του Αυγούστου εκοιμήθη η κυρά παρθενία ντιγότη προηγουμένη των Αγίων Θεοδώρων και την έχομεν ιντεπόζιτο.
1716 Αυγούστου 15 απέτυχε της παρούσης ζωής η κυράτζα Ιουστίνα γυνή του μαστροστεφανή παραμυθιότη κι ασθένειά της ήτον πολυχρόνιος χωρίς ιατρόν δια την καταδρομήν του πολέμου ήτον έως χρόνον 65
1716 Αυγούστου 16 απέτυχε της παρούσης ζωής η κυράτζα λουγρέτζια γυνή του μαστρογιάννη τζαγκάρη Ζακυνθινού και θυγάτηρ του σιόρ γιαννάκη Κανάλι από θέρμη μαλίγνια ήτον έως χρονόν 30 χωρίς ιατρόν δια την καταδρομήν του πολέμου
Πέτρος ιερεύς φακιολάς εφημέριος»
«1716 Αυγούστου 23 απέτυχε της παρούσης ζωής η κυράτζα Ελιά γυνή του ποτέ δήμου αρβανίτη από τον σαρόκον είχε την βαρέση μπάλα του κανονιού ήτον χρονόν 80
Πέτρος Φακιολάς εφημέριος»
«Εις ταις 24 του αυτού ήλθεν ο ντζάνιμου Χόντζας με όλην την αρμάδα του τούρκου εις το κανάλι των κορυφών κι ο σερασκέρης με πλέον παρά πενήντα χιλιάδες λαόν, κι επολέμησαν τους κορφούς έως εις τας έντεκα του Αυγούστου μα δεν έκαμαν τίποτα, μάλιστα έφυγαν με μεγάλην εντροπήν κι άφηκαν 120 κανόνια, άλογα αμέτριτα κι άλλο πράγμα του πολέμου κι φαγιτά πολότατα κι βουβάλια 500» .
«1716 Αυγούστου 2 απέτυχε ο μάτιος Μπούγας από μιά μπόνπα, χρονόν 35 και ετάφη ως άνωθεν
Γεώργις ο ιερεύς ο Σολομών»
«Τη εικοστή τετάρτη του Ιουνίου 1716 ήλθε η αρμάτα του Τούρκου εις το κανάλι μας προς στην μεριάν του Βιβαριού, κι μεθ’ ημέρας τινάς αφού επολέμησε με αυτήν η αρμάτα μας η χοντρή κι ενίκησε Θυ (Θεού) φιλανθρωπία εστάθη μ’ όλον ετούτο εις τον αυτόν τόπον η αρμάτα του Αγαρινού κι εξεμπαρκάρησε στράτευμα Τούρκων έως χηλιάδες ξ (60) εις τα μέρη του ύψου, κι ερχόμενοι οι υπενάντιοι με κανόνια έως ο (70) κι περισσότερα άρχησαν να πολεμούν έως εις τας δέκα του Αυγούστου, κι τη επερχομένη νυκτή Θεία δυνάμει έφυγαν οι πολεμούντες ημάς υπό Θείας μάστιγος διοκώμενοι πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου προστασίαις του παμεγίστου Ταξιάρχου Μηχαήλ, κι του εν αγίοις πατρός ημών Σπυρίδωνος του θαυματουργού.»
Η λιτανεία της 11ης Αυγούστου του 1955 (πιθ.) με τον αείμνηστο μητροπολίτη Μεθόδιο Κοντοστάνο. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από το φωτογράφο Μιχάλη Κόκκαλη.
Από τις ληξιαρχικές πράξεις επισημαίνονται επίσης επιδρομές οθωμανικών αποσπασμάτων μακριά από τη ζώνη των επιχειρήσεων όπως στους Σγουράδες και στους Συναράδες.
«αψκδ΄ (1724) Ιουνίου 6 επηδή και ης κερόν απερασμένον που επολέμησε ο αγαρινός την πόλην τον κοριφόν και μερικά χοριά του νισήου. ΄Ηλθαν και ης το χοριό σγουράδων και το εκρούσευσαν και επήραν ώτη και αν ήβραν τόσον ης το άνοθεν χορίον ώσον και από της εκλισηές, ηερά σκέβι καντίλια μπρούτζινα θιμηατά δισκοπότιρα, χαρτια κεριά και ώτι και αν ήβρισκαν μέσα και τα ξαφάνησαν, ήταν και το βιβλίον από την ηερωκαγγελαρίαν και το επήραν και εκίνο ωπού ήταν γραμένα τα ώσα πεδιά ήταν βαπτισμένα ης τας εκλισίας της αγίας παρασκεβίς και εβαγγελίστρας ηπεραγήας Θεωτόκου ης το άνοθεν χορίον. ΄Ητον που εβγήκαν η αγαρινί και εκρούσευσαν το άνοθεν χορίο κι εσκότοσαν και το γιάνι σγούρο του ποτέ στάμου ης στους αψισ (1716) ημέρα κθ (29) του μηνός Ιουνίου ημέρα παρασκεβί. Εγό ήμουν ης τη χόρα τον κορφόν με τι φαμελιά μου, εφιμέρεβα ης την ηπεραγίαν θεωτόκων και άγιον ηερομάρτιρα Βλάσιονης την σπιλιώτισα ώσον ώπου ω μεγαλοδίναμως Θεώς έδιοξε τους αγαρινούς ης της ια (11) του μηνός αυγούστου ημέρα σάβατο ξιμερόνοντας, αψις (1716).
και όταν εβγήκα από τους κοριφούς ης τας 13 του μινός αυγούστου με τι φαμελιά μου ήβρισκα όλα αφανησμένα και δεν ήχα τετράδιο να κάμο άλο βιβλίον, το παρόν τόρα γράφο, και το παρόν τα ώσα πεδία ήχα βαπτισμένα αφού έλαβα την ηεροσήνι και μου εβάπτισαν και εμένα έτερι ηερίς ης τες άνοθεν εκλισηές ος καθός τα έχο γραμένα η σε μήα φιλάδα ωπού ήχα έβρι του ποτέ εβλαβί παπά κιρ τζόρτζι σγούρου πατρός μου που τούχε δοθή από την ιεροκαγγελαρίαν του πανεδεσημότατου μεγήστου προτοπαπά κ.κ. Χριστοδούλου Βούλγαρι, την οπήαν την ενφελτζάρο δια βεβέωσην αλιθίας ης την αρχήν του παρόντος βιβλίου.”
Σταματέλος ηερέος ω Σγούρος εφιμέριος και γιους πατρονάτος τον εκλισηόν της αγήας παρασκεβής και μίσκος ιερίς της ηπεραγήας Θεωτώκου εβαγγελίστρας ης χορίον σγουράδον.
«1716 Ιουλίου 6 εσκοτώσανε τον Ευτύχη του Σταματέλου Γραμμένου του παπαΝικόλα και του εκόψανε το κεφάλι τον εκηδέψαμε στην απάνου μεριά του άρτηκα του Αγ. Νικολάου
Του αυτού μήνα εσκοτώσανε τον Τζώρτζη περατικό στο μεσόβουνο και τον αποκεφαλίσανε η τούρκοι τον εφάγανε τα όρνια
του αυτού μήνα εσκοτώσανε το Δήμο Μουζάκη στην στράτα που ερχότουν από την χώρα και έτζι εχάθη
στις τρεις Αυγούστου εκινηγήσανε οι Τούρκοι τον Γιάννη Μαβρίκη και τον Αντώνη Βασιλάκη του Γιάννη στο Γιαλό στο Γιαλισκάρι και ο Γιάννης επνήγικε και ο Αντώνης του εβαρήσανε μια σκεπετιά μες το πέλαγος και επνήγη και τους εθάψανε στον άμμο στο καβόναμο»
Επίσης, στο Ιστορικό Αρχείο Παξών, στο τρίτο βιβλίο του συμβολαιογράφου Στάθη Παπαδάτου, αναφέρεται στο εξώφυλλο:
«1716 ηουνίου 24 θίμηση δια τον Τζανί Χοτζιά, όντας ήρθε εις τους κοριφούς, ήρθε εις τις 24 του παρόντος ημέρα κυριακή του Αγίου Ιω(άννου), έβαλε τιν μπαταριά εις της 18 του Ηουλίου και επολέμα από το καιφαλομάντουκο και επολέμησε μέρες 23 από πέπτι έος τιν παρασκεβή το βράδι τις τας ε(ννέα;) έβρεξε πολί ναιρό και του χάλασε τιν παρούτι και ι αρμάδα του τζάνι χοντζιά έφιγε τις 15 του Αγούστου ταιτράδι μαίρα και το γράφομε να το θιμούμαστε
στάθις παπαδάτος έγραψα».
Γιώργος Ζούμπος
Πηγή: Γιώργος Ζούμπος, «Η οχύρωση της Κέρκυρας μέχρι το 18ο αιώνα και η πολιορκία του 1716», Ενημέρωση, Κέρκυρα, 1996 (σελ. 47-52)
* * *
Leave A Comment